KRAJEWSKI z Nużewa

KRAJEWSKI z Nużewa

Comments 0 Komentarzy

Krajewski z Nużewa – pod takim określeniem widnieje w „Rejestrze Pomiarowym Szczegółowym Siedzib Miasta Ciechanowa” sporządzonym w 1851 r. przez Joachima Łuszczewskiego – właściciel miejskiej parceli oznaczonej numerem policyjnym 197. Działka położona przy ówczesnej ulicy Mławskiej (obecnie ul. 3 Maja) na długości 171¾ łokcia, obejmowała 213 prętów kwadratowych powierzchni. Zajmowała w przybliżeniu dzisiejszy skwer Tajnej Organizacji Nauczycielskiej chociaż sięgała  trochę dalej na wschód i południe, jej granica biegła bliżej obecnego Banku Spółdzielczego przy ul. 3 Maja 3 i posesji przy Augustiańskiej 1 oraz kościoła poklasztornego. Była…

Czytaj więcej Czytaj więcej

Józef Unierzyski z Milewa

Józef Unierzyski z Milewa

Comments 2 komentarze

Józef Unierzyski to malarz, profesor rysunku w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie – jeden z wielu mało znanych ale wybitnych osób wywodzących się z północnego Mazowsza. Urodził się w Milewie w parafii Sarbiewo, obecnie należącym do gminy Sochocin w powiecie płońskim. Wszystkie opracowania biograficzne i akt chrztu znajdujący się w księdze metrykalnej parafii w Płońsku podają, że miało to miejsce 20 grudnia 1863 r. Tymczasem śledząc historię jego rodziny, trzeba chyba tę datę podważyć. Był jednym z kilkorga dzieci Józefa…

Czytaj więcej Czytaj więcej

Mówią w Ciechanowskiem, cz. 3

Mówią w Ciechanowskiem, cz. 3

Comments 0 Komentarzy

maciek = żołądek majuntek = bogactwo, majątek mamrot = osobnik gadatliwy (mamrot baba) matcyna = należąca do matki (matcyna kiecka) między innemi = między innymi mniał, mjał – miał, posiadał trampek, mydelniczka – samochód Trabant   na ile? na wiele ? (na ile jest ta kiełbasa?) = ile kosztuje? nadział, naddział = przydział, nadanie , ziemia z nadziału = ziemia przydzielona w ramach parcelacji gruntów po wojnie naprzećko = naprzeciwko niciami = nićmi nieradny = nieporadny, nie może sobie sam…

Czytaj więcej Czytaj więcej

Mówią w Ciechanowskiem, cz. 2

Mówią w Ciechanowskiem, cz. 2

Comments 0 Komentarzy

czy da się …np. wyszorować = czy można będzie… delicje = coś dobrego, pysznego, ale też odkąd płoński Wedel rozpoczął produkcję = ciastka biszkoptowe z galaretką polane czekoladą derła się = krzyczała dłubak = guzdrała, człowiek lubiący wolno i dokładnie wykonywać jakąś pracę do budy won = do psa, żeby wszedł do budy doczynek, doczynkować = wykonywać pracę wymagającą uwagi, wyczerpującą doliniarz = złodziej kieszonkowy dostojały się (gruszki) = dojrzały się dryg = zręczność, umiejętność, najczęściej wrodzona (dryg do tańca)…

Czytaj więcej Czytaj więcej

Mówią w Ciechanowskiem, cz. 1

Mówią w Ciechanowskiem, cz. 1

Comments 0 Komentarzy

Bogata jest polska mowa. Urozmaicają je dodatkowo różne regionalizmy, słowa i wyrażenia spotykane tylko w danym regionie, czasami jeden wyraz zyskuje w jakimś środowisku inne znaczenie, wiele ulega modyfikacjom. Szczególnie jest to widoczne w mowie ludzi starszych, również mieszkańców ziemi ciechanowskiej. Niejednokrotnie oburzamy się na takie kaleczenie polskiej mowy, innym razem nas to śmieszy czy dziwi,  czasem nie znamy usłyszanego słowa. W odcinkach „Mówią w Ciechanowskiem”, chcę zaprezentować takie właśnie zasłyszane, czasem gdzieś przeczytane, wyrazy i zwroty obecne w mowie…

Czytaj więcej Czytaj więcej

DZBONIE

DZBONIE

Comments 0 Komentarzy

Dzbonie leżą w powiecie ciechanowskim w gminie Opinogóra, tuż przy drodze z Ciechanowa do Przasnysza. Wiejskie zagrody rozłożyły się na zboczu tzw. krawędzi opinogórskiej – wału morenowego, który pozostawił lodowiec. Są wsią dość znaną, a to dzięki dzbońskim pierogom. To chyba pierwsze skojarzenie jakie nasuwa się okolicznym mieszkańcom. Nikt nie wie dokładnie kiedy i skąd się wzięły, ani jakie były: z mięsem, z kapustą, a może z serem? Ale o samych pierogach ludzie wiedzą sporo. Były duże, skoro zawijano je…

Czytaj więcej Czytaj więcej

DEMBOWSCY na MAZOWSZU

DEMBOWSCY na MAZOWSZU

Comments 0 Komentarzy

Dembowscy byli jedną z bardziej znanych rodzin ziemiańskich w Polsce. Pieczętowali się herbem Jelita (Koźle Rogi, Koźlarogi, Hastae) i posługiwali zawołaniami: Jelita i Nagody. Ich przydomki to Sarjusz i Kozłoróg. W XIX w. mamy do czynienia na Mazowszu z czterema gałęziami rodu Dembowskich. To potomkowie trzech Józefów Dembowskich i jednego Ignacego. Józef Dembowski osiadły w Smardzewie w Płońskiem, ożeniony z Emilią Małowieską, zmarły w 1842 r., piastował liczne funkcje wynikające z jego prawniczego wykształcenia. Posiadał kilka majątków, które odziedziczyli jego…

Czytaj więcej Czytaj więcej

Ulica NADRZECZNA, Cz. 2

Ulica NADRZECZNA, Cz. 2

Comments 0 Komentarzy

Artykuł uzupełniony i poprawiony – zastąpił podobny o tym samym tytule zamieszczony w 2019 r. Prawa strona ulicy Nadrzecznej przez wieki była w dużej mierze zapleczem budynków stojących w Rynku, czy przy ul. Śląskiej. Początkowo były tu ogrody, z czasem zaczęły tu wyrastać niewielkie drewniane domki, zabudowania gospodarcze i wygódki. Dopiero po wojnie, a właściwie w latach 90. XX w. zaczęły tu wyrastać nowe budynki mieszkalne, częściowo pełniące też funkcje usługowe.   Nadrzeczna 2 Posesja na prawym rogu Nadrzecznej i…

Czytaj więcej Czytaj więcej

Ulica NADRZECZNA, Cz. 1

Ulica NADRZECZNA, Cz. 1

Comments 1 Komentarz

Artykuł uzupełniony i poprawiony – zastąpił podobny o tym samym tytule zamieszczony w 2019 r. Nazwa i ogólna historia ulicy Pochodzenie obecnej nazwy ulicy nie budzi wątpliwości ze względu na jej usytuowanie wzdłuż lewego brzegu Łydyni, w niewielkiej odległości od niej, czyli nad rzeką. Ulica bierze początek od ulicy Wodnej, łączącej rynek (pl. Jana Pawła II) z mostem i ulicą Zamkową, biegnie na wschód i skręcając lekko na północ łączy się z dawną ulicą Przasnyską, obecnie Wojska Polskiego. Analiza planów…

Czytaj więcej Czytaj więcej

OSTATNI GROSZ

OSTATNI GROSZ

Comments 1 Komentarz

Przyglądając się najstarszym widokom Ciechanowa, opublikowanym w lokalnych opracowaniach historycznych zwraca uwagę reprodukcja obrazu „Karczma Ostatni Grosz”, którego autorem jest Jan Feliks Piwarski (1794-1859) (1). Trudno jednak szukać w tekstach tych książek jakichkolwiek bliższych informacji o dziele i jego autorze. W opracowaniach z dziedziny sztuki, szczególnie tych nowszych, tytuł malowidła brzmi niekiedy „Karczma Ostatni Grosz pod Warszawą” (2). Należy zadać pytanie, czy obraz rzeczywiście przedstawia ciechanowską karczmę Ostatni Grosz. W XIX w. miejscowości o tej nazwie było więcej. Najbardziej znany…

Czytaj więcej Czytaj więcej