ROSTKOWSCY – ciechanowscy mieszczanie

ROSTKOWSCY – ciechanowscy mieszczanie

Na ciechanowskim cmentarzu parafialnym przy ul. Płońskiej, po prawej stronie głównej alejki, kilka metrów od alejki ciągnącej się wzdłuż parkanu od strony ul. Płońskiej, zwraca uwagę okazały nagrobek z figurą Chrystusa dźwigającego krzyż. Według inskrypcji pochowani są tam: Maria 1 v. Rostkowska, 2 v. Kuczyńska i Jan Rostkowski oraz ich dzieci: Albin Kuczyński, Wiktoria Rostkowska i Julia Chruścicka.

Nagrobek Rostkowskich na cmentarzu w Ciechanowie, 2024 r. (fot. B. Bielasta)

Rostkowscy byli ciechanowską rodziną związaną z rzemiosłem. Franciszek Jan Rostkowski, używający drugiego imienia, przyszedł na świat 24 listopada 1849 r. jako trzecie dziecko Karoliny z Radzikowskich i Antoniego Rostkowskich. Jego siostra Konstancja (1843-1844) zmarła w niemowlęctwie, los brata Alojzego urodzonego 27 lipca 1845 r. jest nieznany.

Ich rodzice – Antoni i Karolina – pobrali się 6 lutego 1842 r. w Ciechanowie. Antoni Paweł urodził się 3 lipca 1820 r. w Ciechanowie jako syn 50-letniego Jana Rostkowskiego i jego 40-letniej żony Heleny z Wysockich, mieszkających na pokomornem. Antoni został szewcem, ale nie wiadomo, czy profesję odziedziczył po ojcu. Jego żona Karolina urodziła się 1 stycznia 1821 r. w Rembówku w parafii Pałuki jako córka Konstancji Radzikowskiej – niezamężnej 29-letniej służącej we dworze. Karolina pracowała w dniu ślubu jako służąca w Ciechanowie. Trudno określić status społeczny rodziny Rostkowskich i odtworzyć wydarzenia poprzedzające pojawienie się na świecie Franciszka Jana. Jego narodziny zgłosili organista Michał Hincki i zakrystianin Wojciech Nowicki, a chrzestnymi zostali: aptekarz Walenty Wolski i córka burmistrza Ciechanowa Adelajda Lewicka w asystencji brata Walentego, nauczyciela Wenandego Wolskiego i Pauli Kozłowskiej. Nie wiadomo, czym tłumaczyć dwie pary chrzestnych, do tego stojące wysoko w hierarchii społecznej ciechanowskich mieszczan, gdy tymczasem matka Karolina była wówczas wyrobnicą na Ostatnim Groszu, a ojciec Antoni pozostawał w Detencyi w Płocku. Ten mało znany zwrot oznacza – wg współczesnej definicji – przymusowe umieszczenie osoby w szpitalu psychiatrycznym na mocy orzeczenia sądu wydanego w postępowaniu karnym  lub karno-skarbowym. Tymczasem 27 czerwca 1853 r. Karolina urodziła jeszcze córkę Pelagię – z nieprawego łoża, jak zaznaczono w metryce – przy czym dodano, że mąż Karoliny przebywa we więzieniu, a narodziny dziecka zgłosił i jej chrzestnym został 23-letni służący Józef Parypiński. Mała Pelagia zmarła w 1855 r. – tym razem Antoni przebywał w domu poprawy, a w następnym roku – 27 stycznia zmarła też Karolina Rostkowska. Nie wiadomo, co dalej działo się z jej mężem Antonim, kiedy i gdzie odszedł z tego świata.

Nie wiadomo też, kto zajął się wówczas kilkuletnim Janem i być może jego bratem Alojzym. Jan został szewcem i 26 listopada 1872 r., czyli mając 23 lata, ożenił się z wdową Marianną Kucińską z Czarneckich, urodzoną 3 kwietnia 1848 r. w Jarlutach Małych, córką tamtejszych gospodarzy Karola i Julianny z Kuczyńskich, w dniu ślubu mieszkającej z matką w podciechanowskiej Wesołówce. Marianna z pierwszym mężem Janem (ok. 1839- 29 IX 1868), stolarzem, również wdowcem, poślubionym w 31 stycznia 1866 r. miała jednego syna Albina, urodzonego 1 marca 1867 r. w Kargoszynie. Z biegiem lat Albin – zmienił swoje nazwisko, a może przyjął panieńskie nazwisko babki Julianny, czyli Kuczyński. Rodziny nie założył, w dorosłym życiu mieszkał w Warszawie, był określany jako artysta teatrów warszawskich czy artysta śpiewak, w końcu emeryt. Tu trzeba dodać, że jego nazwisko nie jest znane w środowisku artystycznym. Nie notuje żadnego Kuczyńskiego vel Kucińskiego Instytut Teatralny, posiadający największą bazę informacji o teatrze. Albin był chyba blisko związany z rodziną w Ciechanowie, bo stawał jako świadek na ślubie siostry, organizował też pogrzeb matki. Mieszkając przy ul. Ogrodowej 6 na Lesznie w Warszawie, zmarł 19 listopada 1932 r. 

Inskrypcja Albina Kuczyńskiego na pomniku nagrobnym, 2024 r. (fot. B. Bielasta)

Janowi i Mariannie Rostkowskim urodziło się sześcioro dzieci, ale troje dość szybko zmarło: Zuzanna (1878-1881), Aleksander (1884-1884) i Genowefa (1889-1889). Nieznany pozostaje los Heleny urodzonej 5 marca 1881 r. Najstarsza Wiktoria urodzona 19 października 1873 r. w Jarlutach Wielkich, zmarła 27 stycznia 1942 r. Rodziny nie założyła. Jedynie Julia urodzona 28 lutego 1885 r. wyszła za mąż 22 października 1910 r. za urzędnika z Iłży w guberni radomskiej Jana Chruścickiego / Chrościckiego, syna Tomasza i Rozalii z Karwacińskich. Nie wiadomo, czy Chruściccy doczekali się dzieci. W 1923 r. mieszkali w Radzyminie. Julia zmarła 12 czerwca 1945 r., jej mąż 10 czerwca 1951 r. w Ciechanowie.

Inskrypcja Julii Chruścickiej na pomniku nagrobnym Rostkowskich, 2024 r. (fot. B. Bielasta)

Franciszek Jan Rostkowski zmarł młodo, bo mając zaledwie 40 lat – 28 grudnia 1889 r. Jego żona Marianna samotnie wychowywała dzieci. Zmarła 27 stycznia 1923 r.

I
Inskrypcja małżonków Rostkowskich na pomniku nagrobnym, 2024 r. (fot. B. Bielasta)

Po rodzinie Rostkowskich pozostał, wspomniany wyżej, okazały pomnik nagrobny na ciechanowskim cmentarzu przy ul. Płońskiej. Nie wiadomo, czy oprócz wymienionych w inskrypcjach osób, leżą w tym grobie zmarłe w dzieciństwie dzieci Rostkowskich oraz mąż Julii – Jan Chruścicki. Jeśli Chruściccy nie mieli dzieci, to on był ostatnim z rodziny (o ile nie żyła Helena) i wówczas nie było zapewne komu zadbać o inskrypcję. Można się domyślać, że pomnik stanął w latach 20. XX w. staraniem Albina, bo mimo że jego matka zmarła później niż jej drugi mąż, to jej nazwisko z podaniem obu nazwisk jej mężów, jest wymienione na pierwszym miejscu. Niestety, wyryte napisy zawierają sporo błędów np. ilość lat życia poszczególnych osób, czy zmienione imię i pierwsze nazwisko Marianny (Maria Kuczyńska zamiast Marianna Kucińska), to jednak najpoważniejsze to: rok śmierci Marianny (vel Marii) Rostkowskiej (1924 zamiast 1923), Jana (1891 zamiast 1889) i Albina Kuczyńskiego (1939 zamiast 1932).

Bibliografia:

Księgi urodzeń, ślubów i zgonów parafii w woj. mazowieckim, w: : https://metryki.genealodzy.pl/woj-MZ 

Zapisy indeksowe metryk parafii w woj. mazowieckim, w: https://geneteka.genealodzy.pl/index.php?op=gt&lang=pol&w=07mz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

WC Captcha 7 + 1 =