Bogata jest polska mowa. Urozmaicają je dodatkowo różne regionalizmy, słowa i wyrażenia spotykane tylko w danym regionie, czasami jeden wyraz zyskuje w jakimś środowisku inne znaczenie, wiele ulega modyfikacjom. Szczególnie jest to widoczne w mowie ludzi starszych, również mieszkańców ziemi ciechanowskiej. Niejednokrotnie oburzamy się na takie kaleczenie polskiej mowy, innym razem nas to śmieszy czy dziwi,  czasem nie znamy usłyszanego słowa.

W odcinkach „Mówią w Ciechanowskiem”, chcę zaprezentować takie właśnie zasłyszane, czasem gdzieś przeczytane, wyrazy i zwroty obecne w mowie ciechanowian. Wiele z nich pochodzi z „Tekścików” Jana Pilicha, drukowanych kiedyś w „Tygodniku Ciechanowskim”. To nie tylko gwara ciechanowska. Większość z nich zapewne jest Państwu znana, ale może nie wszystkie…

 

abcas = obcas

absztyfikant = starający się o rękę kobiety, kawaler (też wdowiec) zalecający się do panny (wdowy), (kręciło się koło niej wielu absztyfikantów)

ameryk = narzędzie rolnicze, rodzaj pługa czy radła, konny pług na kółku

 

bacyć = zauważać (nie bacy = nie zauważa)

baręczeć = bzyczeć, wydawać nieprzyjemne odgłosy (baręczysz mi nad uchem)

batarejka, baterejka = latarka na beterie; środek do bateryjki, baterejki = bateria do latarki

bidował = ciężko mu się żyło, biedny był

biedny = ubogi, a regionalnie też – wymizerowany, wychudzony

bije się = bije się z kimś, bije kogoś; analog. żałuje się, pożałował się = współczuje (współczuł) komuś

bileta = bilety (kupić bileta)

bimba = wystawne przyjęcie

bogać tam = ależ, gdzieżby

bomba = dwója w szkole

bomba = setka wódki na bunkrze

brak – czego brak? = czego sobie życzy? (w sklepie)

brzucho = brzuch

brzydzić się = ropieć, trudno się goić (ta rana strasznie się brzydziła)

budzisuka = kobieta-jędza, lubi jątrzyć, dąży do niezgody

bunkier = placówka wolnego handlu serwująca wódkę 24 godz. na dobę; bunksiarz, bunksiara = handlujący tą wódką, właściciele bunkra

buzelasty (-a) = osoba o mięsistych wystających policzkach i szerokich ustach

bylim, zrobilim, poszlim = byliśmy, zrobiliśmy, poszliśmy

 

chachaica = zawierucha, zamieć, zawieja, zadymka, śnieżyca, kurzawa, nawałnica śnieżna, burza śnieżna, wijuga, świstuga (nad Ciechanowem przeszła… chachaica)

chiba = chyba

chłopacy =  chłopcy

chłopaky, z chłopakamy = chłopcy, z chłopcami (również z kwiatamy, z problemamy itp.)

chodzo = chodzą

chodźta = chodźcie, przyjdźcie

eee… chono! – przyjdź, podejdź

cielemun = niezdara, niezguła

cip, cip, cip, cipulka, cipulka – zwoływanie kur podczas rzucania ziarna

ciuuu – zawołanie do świń, kiedy wchodzą w koryto

czajki, kraski i karaski = o terenie, polach podmokłych, niskich, zalewanych na wiosnę i przez to nieurodzajnych (tam to tylko czajki, kraski i karaski)