Mówią w Ciechanowskiem, cz. 3
maciek = żołądek
majuntek = bogactwo, majątek
mamrot = osobnik gadatliwy (mamrot baba)
matcyna = należąca do matki (matcyna kiecka)
między innemi = między innymi
mniał, mjał – miał, posiadał
trampek, mydelniczka – samochód Trabant
na ile? na wiele ? (na ile jest ta kiełbasa?) = ile kosztuje?
nadział, naddział = przydział, nadanie , ziemia z nadziału = ziemia przydzielona w ramach parcelacji gruntów po wojnie
naprzećko = naprzeciwko
niciami = nićmi
nieradny = nieporadny, nie może sobie sam poradzić
niewyględny = nie wyglądający korzystnie, nie mający dobrego wyglądu (
nogamy, rękamy = nogami, rękami
obacyć = zobaczyć, obejrzeć
obczyścić = oczyścić
obijać gruchy = wałkonić się, lenić
obróć się (do nas) = wstąp do nas, odwiedź nas
obskrobać = oskrobać
obżenić się = ożenić się
ochajtnąć się = ożenić się lub posprzątać (ochajtnęła mieszkanie)
odzienie = odzież, ubiór
ogonek = kolejka za czymś np. do sklepu (stał w ogonku po szynkę)
ojce = ojcowie
okieć = łokieć
okryjbida = liche ubranie
okset – wół
olaboga – wykrzyknik lamentacyjny
omsknąć = pośliznąć (noga mu się omskła i wpadł do bajorka)
omylać, omylić = opuszczać, zaniedbać (nie omylaj szkoły = nie opuszczaj zajęć w szkole; omylał kieliszki w trakcie popijawy)
onegdaj = wczoraj lub przedwczoraj
opata = łopata
oszczędność, łoscyndność = konny pielnik do buraków
ośrodek = centrum gospodarstwa, folwarku, resztka majątku ziemskiego, która pozostała po jego rozparcelowaniu, wyprzedaniu, resztówka (kupił ośrodek; kupił resztówkę)
otłogiem = nie uprawiony, nie zagospodarowany (ta działka leży otłogiem)
pałętać się – chodzić bez celu, przeszkadzać
pamniuntka = pamiątka
papaj = traktor
papuśny (-a) = osoba o wystających, mięsistych policzkach i wąskich ustach
patyk, wino „patykiem pisane” = najtańsze wino owocowe, zalatujące siarką (nazwa od napisu graficznego na nalepce)
pchła = pchnęła (pchła drzwi i wyszła)
pekaes = każdy autobus, nawet nie z PKS
penga = pieniądze (daj pengę = daj pieniądze)
pękać z bata = strzelać z bata, pękawka = bat z wplecionym na końcu włosiem
pierdzikółko, srajcygiel = motorower
pleć (pielę, pełł) = pielić, plić, plewić, pielli, pielili, pioły, poiłam (Piołam w ogródku, bo mi wszystko zielichiem zarosło), piełły, piołły, pliły, pieliły (buraki, kartofle)
po łebkach = niezbyt dokładnie (po łebkach się nauczył, odrobił lekcje)
pocięgiel = pasek rzemienny
podeptać roczek = zacząć samodzielnie chodzić przed ukończeniem 1 roku życia (to dziecko podeptało roczek)
podśtarbnął się = gwałtownie się podstarzał
na pokomornem mieszkać = mieszkać w wynajętym mieszkaniu, d. w komorze
popadł = miał, dostał, znalazł (gdybym ja tako synowo popadł!)
poślim = poszliśmy
powiesiuł się = powiesił się (mieli syna, ale powiesiuł im się)
powsinoga = lubiący chodzić po wsi, plotkować, łazęga
pozbadnąć, pozbadli = uwziąć się na kogoś, zastraszyć, traktować lekceważąco, wyśmiewać
półtorak, wóz pótoraczny = wóz o połowę większym rozstawie kół niż kolejny wóz, czyli o rozstawie znormalizowanym pasującym do „koleiny”
precz = odejdź, uciekaj ale również – cały czas, wiecznie np. Wokulski był precz młody
produkujo = produkują
prowóz = powróz (prowadził konia na prowozie)
przypilać, upilać = upominać, przypominać, ponaglać, nalegać, nakłaniać
drugą, inną razą = drugim, innym razem
rezerwistka = żona rezerwisty lub rozwódka
rok w rok = co roku
rozniesło się = rozniosło się, wszyscy się dowiedzieli (w odniesieniu do jakiejś informacji, ciekawostki, plotki)
rozumnić = rozumieć (nie rozumni tego)
rwać, mieć rwanie = mieć powodzenie u mężczyzn
sagan = ciągnik C-45
sasiak, wóz saski = wóz roboczy o pośrednim rozstawie kół między znormalizowanym, kolejnym wozem pasującym do „koleiny” a półtorakiem
sialuny = wściekły, bardzo zły (pies)
sipiać = sypiać
sirota = sierota, częściej: osoba biedna, opuszczona
sirzba = samochód Warszawa po przebiegu
skarpeta – auto Syrenka
smętarz = cmentarz
spaceruje się = spaceruje
spadochroniarz = lok. przybysz z innego miasta, dzielnicy kraju, niejako narzucony lokalnym władzom
spróbunek = spróbowanie
sracz, wygódka – ubikacja w ogródku lub za stodółką
srajcygiel = motorower
starota = ktoś, coś stary, stare
starunek = staranie się
starym, staryście (analog. chorym, choryście, głupiście) = jestem stary, jesteście starzy (chory, chorzy, głupi)
stojał, stojały, stojała = stał, stały (np. w kolejce)
suka = milicyjna Nysa
sukmanek = kurtka, wierzchnie okrycie
szczerębel = przerębel
szczerta = stóg słomy
szczytny = szczytowy, znajdujący się w szczycie budynku
szkódny = wyrządzający szkody (szkódny dzieciak)
śkoła = szkoła
śmnietana = śmietana
śwatło = światło
śwela = osoba o obfitej postaci (raczej kobieta)
śwynia = świnia
taksówka = samochód osobowy
taryfa – taksówka TAXI, taryfiarz, złotówkarz – taksówkarz
tasy = stragany przed kościołem na odpuście
taś, taś, taś – zwoływanie kaczek
tniejszy = cieńszy
toć = przecież
trampek, mydelniczka – samochód Trabant
tymczasownie, temczasownie = tymczasem
u nasz = u nas
uchetać się = zmęczyć się, napracować się
ucyć = uczyć
ulity = podobny do… (ulita matka = podobna do matki)
uni = oni
uradzić = zastanowić się wspólnie jak coś wykonać, ale też po ciechanowsku = dźwignąć, podnieść coś ciężkiego
usłyseć = usłyszeć
ustań, ustać = stań, stanąć (Ustań pan na końcu w kolejce, bo tu pan nie stojałeś)
usto, krosta na uście = usta
uważać, po uważaniu = cenić, podziwiać; wg subiektywnych zasług
walić jaja = żartować
weno wejta = patrzcie no, popatrzcie
wieta = wiecie (czy wy wieta, że…)
więszować – winszować (chcę ci powięszować…)
więzień= więzień, ale też budynek więzienia, instytucja (Wsadzili go do więźnia)
więźniarz = więzień, siedzący w więzieniu
wilk = ktoś/coś złośliwy, obłudny, drapieżnik, dziki (rosną wilki = rosną dziczki, pędy nie owocujące)
wkasać (koszulę w spodnie) = włożyć, wpuścić ; podkasać (spódnicę) = podwinąć, unieść do góry
wolnota = ktoś powolny, mało energiczny
wóle oka, wula oka (coś zrobić) = od oka = zrobić coś pozornie, tak by wyglądało sensownie, by inni postrzegali to pozytywnie, = dla przyzwoitości
wtrajać = jeść
wygódka, sracz = ubikacja w ogródku lub za stodółką
wymodzić = wymyślić coś, znaleźć na coś sposób
wyniesło się = wyniosło się, nastąpił wyciek informacji (zbliżone – rozniesło się)
wyświdrzyć = dowiedzieć się, wykryć coś ciekawego, co inni ukrywają, jakąś tajemnicę (uczniowie wyświdrzyli to i się rozniesło)
wywiatrował = uciekł
względnie (się komuś powodziło) = nie najgorzej (się komuś powodziło, wiodło), ale mogłoby być lepiej
wziunć = wziąć (wziunem – wziąłem)
z grubsza = niezbyt dokładnie (historii z grubsza tylko uczyli)
z grubsza biorąc = ogólnie mówiąc
za widoku = przed zmierzchem, gdy jest jeszcze widno (dojechać za widoku, zrobić coś za widoku)
zabacyć = zapomnieć
zabarłożyć – zabrudzić, zanieczyścić
zadać psoju = dać psu (jedzenie)
zadoiśnie = dobrze wiem, rzeczywiście, na pewno (Zadoiśnie wiem, że ona kupiła jabłka)
zadrobniały kwiaty,warzywa = skarłowaciały
zajdy = specjalnie skonstruowane sanie, składające się z dwóch, połączonych łańcuchami sań. (Z przodu były jedne sanki i z tyłu były drugie sanki, połączone łańcuchami. I te zajdy na największych zaspach się nie wywróciły, bo jak nawet pochylił się przód, to zad trzymał i odwrotnie)
zakietować = zamknąć drzwi (na klucz)
zakuntek = zakątek, spokojne miejsce gdzieś na uboczu
zamierzyć = zmierzyć, przymierzyć (zamierzył buty)
zamkli, zamkła = zamknęli, zamknęła (drzwi, kogoś w więzieniu)
zapaśna =ma zapasy, zapobiegliwa, gospodarna, zapaśna = zapasowa (koszula)
zapodać worek = zarzucić komuś worek na plecy
zapodziać się = zgubić się (zapodział mi się ołówek)
zaskórne choroby = skórne choroby
zbirać = zbierać
zdatny (kawaler) = przystojny, zgrabny, postawny; (garnitur) – dobrze dopasowany, ładnie leżący na osobie
zemdak = tępy nóż, zemdać = kroić coś tępym
ziele = roślina doniczkowa
zielicho = chwast
złapić, złapi = złapać, złapie
taryfiarz, złotówkarz – taksówkarz
złyski – coś (mebel, drabina, schody, parapet itp.) na co lubią się wspinać małe dzieci (chodzi po złyskach, nie wchodź na te złyski)
zmechrany = zmęczony, spocony i czasem też ubrudzony, co jest zwykle wynikiem jakiegoś wysiłku, pracy fizycznej, ćwiczeń
zmrowić się = przyzwyczaić się i robić coś natrętnie (zmrowił się i ciągle u nich przesiadywał)
znarowić się = uprzeć się, znarowiony koń = niespokojny, pobudzony
żelaźniak, zielaźniak – wóz konny z drewnianymi kołami, obitymi metalowymi obręczami
żołnierka = samotna żona