Ulica WITOSA cz. 4 (ostatnia)

Ulica WITOSA cz. 4 (ostatnia)

Ulica Witosa (Zagumienna) od styku z Nowozagumienną i obecnie Mikołajczyka do Rzeczkowskiej (i dalej)

Strona zachodnia – parzysta

Rozwidlenie ulic: Zagumiennej, Nowozagumiennej i Duracza, lata 70. XX w. (ze zbiorów K. Kuźniewskiego)

W miejscu, gdzie obecnie ulica Mikołajczyka dochodzi do ulicy Witosa, niegdyś miała swój początek ulica Nowozagumienna. Biegła w kierunku południowo-zachodnim, była w prostej linii przedłużeniem Zagumiennej. Nie wiadomo, kiedy powstała. Natomiast ulica Zagumienna dość ostro skręcała w kierunku południowo-wschodnim. Po około 200 metrach odchodziła od niej ścieżka, obecnie ulica 11 Listopada, łącząca Zagumienną z Zakroczymską (obecnie 11 Pułku Ułanów). Kolejnych kilka działek, podzielonych w poprzek lub nie, dochodziło do ulicy Nowozagumiennej. Dalej na południe teren od strony ulicy znacznie opadał na zachód. Były to dawne wyrobiska, pozostałe po wydobywaniu gliny na potrzeby istniejącej przy ulicy Rzeczkowskiej cegielni.

(Zagumienna 66?)

Pierwsza działka, która leżała w widłach ulicy Zagumiennej i Nowozagumiennej, należała do tej pierwszej i około 1929 r. nosiła numer 5. Stał na niej szczytami do obu ulic drewniany dom, należący do Franciszka Grabowskiego. Po 1945 r. nosiła numer Zagumiennej 66/68 i nie było już  na niej żadnej zabudowy.

(Zagumienna 68?)

Następna nieruchomość była ogrodem Aleksandry i Antoniego Żbikowskich i również graniczyła z obiema ulicami.

Trzecia, stosunkowa szeroka działka dotykająca Zagumiennej, była już przypisana do ul. Nowozagumiennej, bo bliżej tamtej ulicy stały zabudowania oznaczone nr 2, należące do Agnieszki Lenc.

(Zagumienna 70)

Kolejna nieruchomość przy Starozagumiennej nosząca w 1929 r. nr 7 ciągnęła się do Nowozagumiennej, ale od strony tej ostatniej ulicy wydzielono działkę zajmującą około ¼ jej powierzchni należącą do Antoniego Urbańskiego. Nie wiadomo natomiast kto był właścicielem reszty. Było to dość duże gospodarstwo z drewnianym domem stojącym szczytem do ul. Zagumiennej i również drewnianymi zabudowaniami gospodarczymi otaczającymi podwórze oraz studnią (1). Po 1935 r. wybudowano tu murowany, parterowy dom, w którym do około 1970 r. mieszkały dwie rodziny: Lewandowskich i Rydzewskich (2).

 

Te cztery nieruchomości, łącznie z działkami leżącymi od strony ulicy Nowozagumiennej, zostały w latach 80. XX w. wywłaszczone, cała zabudowa rozebrana i teren przeznaczono pod budowę kompleksu hotelowo-biurowego KW PZPR. Budowę zaczęto od stołówki i hotelu i tę część inwestycji ukończono, a reszta długo pozostawała w stanie surowym. Ostatecznie na terenie wymienionych wyżej działek stanął frontem do ulicy Duracza (obecnie Mikołajczyka) gmach w stanie surowym, budowany na potrzeby Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Ciechanowie, a z tyłu za nim Hotel „Zacisze”. Niedoszły gmach partyjny długo pozostawał nie wykończony, mimo że z czasem zmienił właściciela. Dopiero wykupienie go przez Telekomunikację Polską S.A. spowodowało dokończenie budowy i zagospodarowanie obiektu. Inwestycja ta sprawiła jednak, że ulica Nowozagumienna kończy się na tyłach hotelu „Zacisze”, nie ma bezpośredniego połączenia z ulicą Witosa. Oba obiekty przypisane są do ulicy Mikołajczyka.

Witosa 14 (Zagumienna 72)

Działka około 1929 r. należała najprawdopodobniej do Romana i Józefy Kozłowskich. Wg powojennej mapy budynek mieszkalny zajmował całą szerokość działki i stał wzdłuż jej zachodniej granicy (3). Po wojnie mieszkali tam Daniszewscy i Olenowiczowie. Posesja od wielu lat jest nieużytkowana, a budynek mieszkalny i gospodarczy – w stanie ruiny (4).

Na jednej z zachowanych ścian dawnych zabudowań, widocznej od hotelu „Zacisze” i „Tepsy” w sierpniu 2006 r. pojawił się mural. Internauci na bieżąco komentowali powstawanie dzieła: Tajemnicza malarka nie próżnuje. […] Niewiele widać na zdjęciu, ale są tam sylwetki Elvisa i Marilyn Monroe. Początkowo myślałem że zaczął się remont, ale po zalepieniu dziur w ścianie zaczął wyłaniać się Król. Bo widać go od strony hotelu Zacisze. Powinien być widoczny od strony 11 Pułku. Dość szybko ustalili też tożsamość innych muzyków zaprezentowanych na ścianie: Od prawej to Elvis, Marilyn Monroe, potem nie wiem kto, dalej Curt Cobain, Bob Marley, a na dole Luis Armstrong z trąbką oczywiście i kolejna nieznana mi twarz. […] Z nierozpoznanych to Tupac i Marlena Ditrich. Bob Marley wyszedł nieco krzywy (5).

Witosa 16 (Zagumienna 74)

Pierwszą znaną właścicielką działki była Józefa Sadowska. Sadowscy byli rzeźnikami i masarzami zatrudnionymi w dawnej rzeźni przy ul. Płońskiej. Spokrewnieni z nimi, albo jako lokatorzy mieszkali tu też Siwanowiczowie, bo tu przyszedł na świat Stanisław Siwanowicz (1929 – 2018), inżynier, nauczyciel i regionalista (6). Spadkobiercami Sadowskich zostali Pilitowscy. Należała do nich wiejska chata zbudowana około 1910 r. Budynek był drewniany, wolnostojący, niepodpiwniczony, zbudowany na planie prostokąta, pokryty dwuspadowym dachem z okapem, usytuowany około 30 m od linii ulicy Witosa. Rozebrany został w 1991 r. Przed rozbiórką należał do Władysławy Pilitowskiej (7). Właściciele przystosowali istniejące w głębi zabudowania gospodarcze do zamieszkania.

Witosa 18 (Zagumienna 76)

Wąska działka należała przed laty do rodziny Pszczółkowskich. Senior rodziny był krawcem i czapnikiem pracującym przy ul. Warszawskiej. Mieszkalna oficyna stała w pewnej odległości od ulicy, wzdłuż północnej granicy działki (8).

Witosa 20 (Zagumienna 78)

Posesja należała po wojnie do rodziny Wiraszków. Wiraszka był podoficerem zawodowym służby kwatermistrzowskiej 3. Berlińskiego Pułku Piechoty stacjonującego w ciechanowskich koszarach (9).

Witosa 22 (Zagumienna 80)

Działka była zabudowana kilkoma budynkami o charakterze mieszkalnym i gospodarczym. Najprawdopodobniej tutaj funkcjonował przed wojną sklep Kaczmarczyka, w którym – jak wspominała Stanisława Pawłowska – były różne artykuły spożywcze, tam naftę można było kupić i cukierki, i chleb i wszystko można było kupić (10). Posesja po wojnie była własnością rodziny Papierzów , którzy wynajmowali również mieszkania. Po wyprowadzce lokatorów, budynki były likwidowane i modernizowane.

(Zagumienna 82?)

Z posesją Papierzów graniczyła parcela, niezabudowana do lat 50. XX w. Wówczas nabyli ją Barbara i Włodzimierz Świtalscy, którzy postawili parterowy dom. Działka została przypisana do ulicy 22 Lipca (obecnie 11 Listopada 19). Około 2000 r. dom został nadbudowany i rozbudowany.

Ulica Witosa róg 11 Listopada. W środku parterowy budynek nr 22, 2010 r. (fot. B. Bielasta)

Ulica 11 Listopada (Zagumienna 84/86?)

Tuż za działką Świtalskich biegła po wojnie, około 2-metrowej szerokości ścieżka, prowadząca do ulicy Świerczewskiego (ob. 11 Pułku Ułanów) utwardzona zużytymi płytami chodnikowymi, ściągniętymi tu z innych części miasta. Tuż za nią, od południa, znajdował się sad, należący do Piotra i Jana Boniakowskich, mieszkających po drugiej stronie ulicy Zagumiennej. W latach 60. XX w. dróżka została przebudowana. Działkę Boniakowskich wykupiło miasto i zbudowało szeroką ulicę z trylinki, teraz już asfaltową. U styku z Zagumienną pozostał kawałek sadu o średnicy 4 m z samotną jabłonką na środku. Było to jedno z pierwszych i nielicznych „rond” w Ciechanowie, chociaż nie o ruchu okrężnym. W latach 2000-2005 dokonano dalszej modernizacji ulicy, łącznie z wybudowaniem ronda na styku z ulicą Witosa (11).

(Zagumienna 88?)

Przed wojną nieruchomość należała do Stanisława Gutowskiego (12), po wojnie użytkowana jako sad. W latach 60. XX w. działka została podzielona i sprzedana rodzinom Falęckich i Seredyńskich, którzy wspólnie zbudowali tu bliźniaczy dom mieszkalny, przypisany do ulicy 11 Listopada nr 28 i 30.

Witosa 28 (Zagumienna 90)

Nieruchomość położona między ul. Zagumienną (obecnie Witosa) a Nowozagiumienną, należąca przed wojną do Walentego i Antoniny Rogowskich, została podzielona w miejscu planowanej ulicy odchodzącej zapewne od Rzeczkowskiej, równoległej do Zagumiennej. Część dochodząca do Zagumiennej i przylegająca do niej na długości 14,20 m przypadła Zygmuntowi Olszewskiemu. Od południa graniczyła na długości 35,90 m z działką Stanisława Piotrowskiego i 48 m z działką Anny Boruckiej jako przedłużeniem tej pierwszej, a od północy na długości 75,60 m z nieruchomością Stanisława Gutowskiego (13). Być może tuż przed wojną, a na pewno po wojnie była własnością Leonii i Jana Roszko, a później ich synów: Wojciecha, Grzegorza i Marcina. Jej administratorem do swojej śmierci był Grzegorz Roszko (14) (1940 – 2009) – nauczyciel, muzealnik, literat, malarz, muzyk. Od 1972 r. był przewodniczącym Powiatowego Komitetu Kultury i Sztuki w Ciechanowie, organizatorem i kierownikiem Muzeum Zamku w Ciechanowie, następnie organizatorem i kierownikiem Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie (15). Po 1945 r. bracia wyprowadzili się do Warszawy, a budynki zostały objęte kwaterunkiem i zamieszkiwane przez różnych lokatorów. Od frontu dom był parterowy, w głębi piętrowy. Na posesji znajdowała się studnia głębinowa z pompą, z której korzystali sąsiedzi (16). Obecnie posesja pozostaje nie zamieszkana.

Posesje przy ul Witosa 28 i 30, 2019 r. (fot. B. Bielasta)

Witosa 30 (Zagumienna 92)

Od 1936 r. nieruchomość była własnością Jadwigi z Boruckich i Stanisława Piotrowskich, a jej przedłużenie na zachód to działka Anny Boruckiej (17). Działkę o powierzchni 550 m² zakupili Piotrowscy po ślubie i postawili na niej murowany dom – oficynę – wzdłuż północnej granicy, ale zamieszkali w nim dopiero w lutym 1945 r. Stanisław Piotrowski (1906-1950) był synem kolejarza z Kargoszynka, przedwojennym gimnazjalistą. W 1939 r. walczył w oddziale gen. Franciszka Kleberga jako oficer łączności. W czasie okupacji pracował w cukrowni i firmie drzewnej. Po wojnie na krótko zatrudnił się w Rejonowej Komendzie Uzupełnień, potem w starostwie na stanowisku referendarza do spraw wojskowych. Społecznie udzielał się w Lidze Przyjaciół Żołnierza. W Jadwigą Borucką (1910-1966) poślubioną w 1935 r. miał dwóch synów. Andrzeja i Wojciecha. Rodzinną działkę przejął Andrzej z żoną Marianną, powiększając dom o jedną kondygnację. Andrzej był m.in. pracownikiem starostwa pionu finansowego, dyrektorem ciechanowskiego oddziału RSW „Ruch”, inspektorem NIK. Działał też społecznie, m.in. w Towarzystwie Miłośników Ziemi Ciechanowskiej, organizując zjazdy koleżeńskie wychowanków Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Ciechanowie. Na emeryturze poświęcił się popularyzacji wiedzy regionalnej (18).

Witosa 32? (Zagumienna 94?)

Od południa z posesją Piotrowskich graniczy jedna z niewielu działek sięgających od Zagumiennej do Nowozagumiennej. To sad owocowy, należący po wojnie do Kostrzewów. Na działce stanął dom od strony tej ostatniej ulicy.

Witosa 34 i 36 (Zagumienna 96/98?)

Nieruchomość należała do rodziny Rożniewskich. Rożniewski był rzeźnikiem i masarzem. Szczytem do ulicy stał tu drewniany dom, „wchodzący” niemal w ulicę. Od frontu znajdowało się okno z wejściem, tam Rożniewska sprzedawała przed wojną wyroby masarskie. W głębi działki znajdował się budynek warsztatu masarskiego oraz drugi dwuizbowy, tym razem murowany dom, zajmowany od około 1950 r. przez rodzinę Chilarzewskich. W latach 70. XX w. właścicielami około ¾ działki stała się rodzina Pazyrskich, a pozostałą część, łącznie z małym domem zajmowali synowie Rożniewskich – Jerzy i Józef. Ich drewniany dom został rozebrany, a warsztat masarski zamieniony na mieszkania. Obecnie działka Pazyrskich nosi nr 34, a Rożniewskich – nr 36.

Witosa 36, ok. 2010 r. (fot. S. Siwanowicz)

Witosa 38 (Zagumienna 100)

Wąska działka nr 38 z niewielkim dwuizbowym domem postawionym po wojnie w zachodnim krańcu, była chyba pierwszą, od której zaczynały się dawne wyrobiska gliniane. Należała do rodziny Zalewskich, a od lat 60. XX w. – Rojewskich. Od około 2000 r. pozostawała niezamieszkała, a w ostatnich latach całkowicie zmieniła swój charakter. Stanęły na niej przenośne garaże.

Witosa 40 (Zagumienna 102)

Nieruchomość nr 40– jak ją opisuje Andrzej Piotrowski – składała się praktycznie z dwóch części: cześć wschodnia była niezrekultywowanym wyrobiskiem pocegielnianym, oddzielonym od jezdni ul. Zagumiennej bardzo stromą skarpą o wysokości około 3 m, ciągnącą się od działki nr 100, przez około 30 m w kierunku działki nr 104 (obecnie Witosa 42); część zachodnia, obniżona w stosunku do ul. Zagumiennej o około 3-2 m, zabudowana była dość obszernym drewnianym domem mieszkalnym, o charakterze wiejskiego dworku, z facjatą i użytkowym poddaszem oraz budynkami gospodarczymi. Głównym lokatorem tego budynku była liczna rodzina mistrza szewskiego Józefa Leszczyńskiego, natomiast piętro zajmowała rodzina Biegalskich. Sytuacja zmieniła się w latach 90. Przychodzili nowi lokatorzy, dom zaczął popadać w ruinę. Zaczęto też niwelować skarpę od strony ulicy, nawieziono ziemię, na wyrównanym terenie stanęły przenośne garaże, w końcu w ciągu miesiąca w 2014 r. rozebrano „dworek”.

Witosa 40, 2007 r. (fot. B. Bielasta)

Witosa 42 (Zagumienna 104)

Dom na wąskiej działce pochodzi prawdopodobnie z pierwszych lat XX w. i jest reliktem starej zabudowy tej ulicy. Po wojnie, do lat 70. mieszkały tam dwie rodziny. Część północną domu (dach pod papą) zajmowała rodzina stolarza Piwnickiego, zaś część południową (dach pod eternitem) – rodzina stolarza i cieśli, – Wernickiego.

Witosa 44 (Zagumienna 106)

Obok poprzedniego domu znajdował się wjazd na działkę położoną w głębi, oznaczoną nr 44, która od ponad 60 lat pozostaje nie zabudowana (19).

Witosa 46 (Zagumienna 108)

Nieruchomość położona jest w dużej części na terenie dawnego wyrobiska po glinie kopanej na potrzeby niedalekiej cegielni. Od wielu dziesięcioleci należy do jednej rodziny. Jeszcze przed I wojną światową, czyli za cara, przybyli z Kotermania tu, „na Glinki”, Jan i Antonina Małeccy. Umowa o kupnie kawałka gruntu i domu – jak pamięta wnuczka Adela Waszczuk – sporządzona była w języku rosyjskim. Inną pamiątką był worek papierowych carskich rublówek jaki zachował ich dziadek w dowód dawnego „bogactwa”. Jan zmarł dość wcześnie. Natomiast babcia Małecka była – jak opisuje ją wnuczka – bardzo energiczną kobietą, wychowującą w ryzach siedmioro dzieci: 5 córek i 2-óch synów. Mieszkała dalej w swoim domu (pod numerem 116) z córką Apolonią i jej mężem Janem Rutkowskim. Obok, w drugim domu, mieszkała druga córka z rodziną. Rutkowscy nie należeli do najbogatszych mieszkańców ulicy. Jan pracował najpierw w betoniarni Wyzińskiego, gdzie wyrabiał płyty chodnikowe, później tylko dorywczo, a Apolonia zajmowała się domem i gospodarstwem, jako że hodowali świnie i drób.

Gospodarstwo Małeckich przy Zagumiennej, 1929 r. (fot. ze zbiorów redakcji Tygodnika Ciechanowskiego)

 

Dom Rutkowskich w okresie okupacji (fot. ze zbiorów redakcji Tygodnika Ciechanowskiego)

W 1941 r. z rozkazu Niemców, wprowadzających w czyn nową wizję Ciechanowa, musieli rozebrać swój murowany, kryty dachówką  dom. Pomagali sąsiedzi. Jan zmarł w 1943 r. (20).

Rozbiórka domu Rutkowskich, 1941 r. (fot. ze zbiorów redakcji Tygodnika Ciechanowskiego)

Do wybuchu II wojny właścicielką działki była Antonina Małecka, później rodzina Kostrzewów. Natalia Kostrzewa, wnuczka Małeckich, a córka Rutkowskich, była krawcową, jej mąż Henryk – rolnikiem i handlowcem. Na działce stał jeszcze po wojnie ich dom – drewniany, prostokątny, niepodpiwniczony, pokryty dwuspadowym dachem z okapem, posadowiony około 2 metrów poniżej poziomu ulicy, ścianą północną przylegający do ściany niecki. W latach 90. XX w. użytkowano go jako stodołę. Istniał jeszcze w 2007 r. (21). Kostrzewowie wybudowali bliżej ulicy, szczytem do niej drugi dom. Utrzymany w należytym stanie i chroniony, należy do spadkobierców Kostrzewów.

Witosa 46, gwasz J. Królik (Janusz Królik: muzealnik i regionalista / red. I. Kotowicz-Borowy. – 2014, s. 214)

Witosa 48 – 62 (Zagumienna 110 – 122)

Kolejne nieruchomości tej strony ulicy zabudowane są w większości obiektami powstałymi w latach 60. XX w. i później. Powojennymi właścicielami działek byli m.in. Góreccy (nr 48), Piwniccy (nr 52), Masłowscy (nr 56), Mazankowie (nr 58), Werniccy (w 1929 r. Helena Wernicka) (nr 60), Rzeczkowscy (nr 62).

Obecnie wśród nowej zabudowy zachodniego odcinka ulicy wyróżnia się obiekt przy Witosa 50 – prywatne Przedszkole Muzyczne Do Re Mi.

Ze starej zabudowy pozostał natomiast dom przy Witosa 56 (Zagumienna 116). Do dziś (2019 r.) na działce zachował się, choć mocno nadszarpnięty zębem czasu, drewniany dom mieszkalny, będący reliktem starej zabudowy. Od lat nieruchomość należała do rolniczej rodziny Masłowskich. Niezamieszkały dom i nieużytkowana stodoła oraz wolnostojąca piwnica popadły w ruinę (22).

Witosa 56, 2011 r. (fot. B. Bielasta)

Sąsiadem Masłowskich był przed wojną Jan Mazanek (23) (1885-1946) – rolnik i strycharz, ożeniony ze Stanisławą Duchlińską. Jan był też strażakiem, miał na wyposażeniu trąbkę sygnałówkę, którą wzywał kolegów do pożarów i na ćwiczenia (24). Tuż po wojnie jego działka Witosa 58 (Zagumienna 118) nie była zabudowana. Istniejący na niej obecnie dom i  przylegający doń garaż zbudowano w latach 90. XX w.

Fragment planu działek przy ul. Zagumiennej od nieruchomości Mazanka do Siłkowskiego, 1929 r. (AP MŁAWA. Materiały geodezyjno-kartograficzne z powiatu ciechanowskiego. Szkice polowe m. Ciechanów, 1928-1929 rok. Sygn. 905 ark. 98)

Duże gospodarstwo znajdowało się przy Witosa 62 (Zagumienna 122) d. wieś Aleksandrówka nr 120). Obszerna posesja, około 1930 r. pod nr 35, od dziesięcioleci należała do rodziny Rzeczkowskich. W końcu XIX w. właścicielem był Teofil Rzeczkowski, w okresie międzywojennym i po wojnie jego syn Leonard. Leonard Rzeczkowski przez wiele lat pełnił funkcję sołtysa. Teofil Rzeczkowski zbudował na działce w końcu XIX w. drewniany dom, niepodpiwniczony, nakryty dwuspadowym dachem, stojący wzdłuż północnej granicy, szczytem do ulicy. W okresie międzywojennym wokół podwórza stały jeszcze drewniane zabudowania gospodarcze, w tym obszerna stodoła. Po wojnie w końcu lat 40. nie było już stodoły usytuowanej praktycznie wzdłuż całej zachodniej granicy, za to rozbudowany został budynek gospodarczy stojący w jednej linii z domem oraz pojawił się drugi, w południowo-zachodnim narożniku. Później, może w latach 60. lub 70. na działce, frontem do ulicy Witosa, stanął piętrowy, murowany dom. Stary służył dalej jako stodoła. Pełnił tę funkcję jeszcze w latach 80, gdy właścicielem posesji był Franciszek Rzeczkowski. Później został rozebrany, nie istniał w 2007 r. (25).

Witosa 62, gwasz J. Królik (Janusz Królik: muzealnik i regionalista / red. I. Kotowicz-Borowy. – 2014, s. 216)

Witosa 64 (Zagumienna 124)

Obecna działka przy ul. Witosa 64 (róg ul. Rzeczkowskiej) obejmuje dwie przedwojenne nieruchomości. Pierwsza, równie duża jak poprzednia Rzeczkowskich, oznaczona nr 37, należała około 1930 r. do Jana Wichlińskiego. Stał na niej tuż przy ulicy niewielki, murowany, zbudowany na planie kwadratu, dom, a obok, od północy, również od ulicy i wzdłuż granicy dwa drewniane budynki gospodarcze (26).

Po wojnie zniknęły wszelkie zabudowania, a gospodarstwo zostało wywłaszczone.

Ostatnia nieruchomość przy ulicy Witosa, granicząca z ulicą Rzeczkowską, około 1930 r. oznaczona nr 39, należała do Aleksandra Sitkowskiego. Tuż przy ulicy Witosa stał na niej duży, drewniany budynek gospodarczy, być może stodoła, w północno-zachodnim narożniku murowany dom, a od strony ulicy Rzeczkowskiej znajdowała się studnia (27).

Okazuje się, że ta działka wraz z gospodarstwem rolnym o obszarze 3 ha 36 arów należała wcześniej do Bronisława Woźniaka, znanego przed wojną ciechanowskiego właściciela sklepu obuwniczego, współwłaściciela kina „Nysa” i posiadacza kilku nieruchomości w mieście. W 1925 r. kupili ją Aleksander i Marianna Sitkowscy.

W grudniu 1945 r. w skład wyżej wymienionego gospodarstwa – jak stanowią dokumenty pozostające w zbiorach rodzinnych Marii Wojciechowicz – wchodził plac, tak zwane siedlisko, obejmujący powierzchni ogółem około 1162 m², na którym znajdowała się piwnica i murowany dom mieszkalny. Nie było już tam, istniejącej w 1930 r. dużej stodoły. Po 1945 r. postawiono inną, w nowym miejscu, tj. w połowie działki mierząc od Rzeczkowskiej, oddaloną od Zagumiennej, bliżej granicy z Wichlińskimi, prawie na tej samej wysokości co dom Sitkowskich. W tym czasie Marianna Sitkowska, wdowa po Aleksandrze, ze swojej współwłasności sprzedała Józefowi Wojciechowiczowi, który mieszkał z matką i siostrą po sąsiedzku, na ul. Rzeczkowskiej 6 [obecnie to inny numer] „niepodzielną połowę placu, czyli siedliska, znajdującego się przy ul. Rzeczkowskiej pod Nr. 13, obejmującego powierzchni w całości około 1162 metrów kwadratowych, bez praw do domu mieszkalnego, z niepodzielną połową wszystkiego, co się na tym placu znajduje i stanowi nieruchomość z prawa i natury” (28).

Po wojnie zmieniło się zagospodarowanie obu działek. W latach 1945-1950 – jak ustalił Andrzej Piotrowski – powyższe działki [Wichlińskich,  Sitkowskiej i Wojciechowicza] „odebrano” właścicielom (prawdopodobnie zostali przymusowo wywłaszczeni) i przeznaczono je pod zabudowę stacji międzymiastowych kabli telekomunikacyjnych, administrowaną przez były Rejonowy Urząd Telekomunikacji. Połączone działki od strony północnej zabudowane zostały budynkiem warsztatowo-garażowym, od strony zachodniej budynkiem właściwej stacji z urządzeniami (znacznie zagłębionymi w gruncie), natomiast w narożniku południowo-wschodnim zbudowano dwurodzinny, parterowy dom mieszkalny. Stan ten trwał do około 1995-2000 r., kiedy to powyższa struktura organizacyjna została zlikwidowana, a obiekt zmienił właścicieli bądź użytkowników (29). Działka została podzielona. Wydzielony budynek mieszkalny zaoferowano do sprzedaży. Natomiast pozostałą część działki przejęła firma MONTER-POL Piotra Modzelewskiego. Prywatny inwestor zmodernizował i powiększył zabudowania i prowadzi tam usługi z branży elektrycznej i klimatyzacyjnej.

Witosa 70, 72, 76, 78

Po zachodniej stronie nowo wytyczonego odcinka ulicy Witosa, przekraczającego ulicę Rzeczkowską, stanęły po 2003 r. frontem i szczytem do ulicy Witosa, nowe bloki, „wymieszane” z budynkami przypisanymi do ulic: Władysława Andersa i Księcia Konrada – prostopadłymi do ul. Witosa. W budynku nr 76 zlokalizowano, obok mieszkań, osiedlowy sklep spożywczo-przemysłowy.

 

Przypisy:

(1) AP MŁAWA. Materiały geodezyjno-kartograficzne z powiatu ciechanowskiego. Szkice polowe m. Ciechanów, 1928-1929 rok. Sygn. 905 ark. 100

(2), (4), (6), (10), (12), (14), (19), (22), (25), (29) Piotrowski A.: Spacer po starym Ciechanowie – ul. Zagumienna […], 2016 [mps w zbiorach aut.]

(3), (9) Ciechanów: [plan miasta] / zdjęto podług stanu 1947 r., 1:1000, [ok.1960], ark. 27

(5) http://arch.ciechanow.net.pl/forum/viewtopic.php?f=11&t=127; dostęp 25 lipca 2019 r.

(7) https://ciechanow.grobonet.com, dostęp 2 sierpnia 2019 r.

(8) Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków. Delegatura w Ciechanowie. Karta ewidencyjna zabytku nieruchomego / A. Wojciechowski, 1991. Sygn. B.316

(11) Relacja Stanisławy Pawłowskiej, 11 lutego 2012 r. (nagranie w zbiorach aut. i PBP w Ciechanowie)

(13) AP Mława. Materiały geodezyjno-kartograficzne z powiatu ciechanowskiego: Plan parcelacji nieruchomości miejskiej należącej do Walentego i Antoniny Rogowskich, położonej  przy ulicy Zagumiennej w mieście Ciechanowie / sporządził Wł. Zienkiewicz. – 1936. Sygn. 906, k. 6

(15) Kto jest kim w Ciechanowskiem / red. T. Kaczorowska. – Ciechanów, 1994, s. 164-165

(16) Spacerkiem po Ciechanowie – ulica Witosa, 27 kwietnia 2016. Nagranie spotkania w Czytelni Regionalnej w zbiorach Powiatowej Biblioteki Publicznej w Ciechanowie oraz w: http://pbpciechanow.pl/pl/aktualnoci/spacerkiem-po-ciechanowie/item/314-spacerkiem-po-ciechanowie-ulica-witosa-d-zagumienna.html

(17) AP Mława. Materiały geodezyjno-kartograficzne z powiatu ciechanowskiego: Plan parcelacji nieruchomości miejskiej należącej do Walentego i Antoniny Rogowskich […] Op. cit.

(18) Lewandowski E.: Nekropolie Ciechanowa: cmentarz parafialny przy ul. Płońskiej. – Ciechanów, 2004, s. 92

(20) Fidrysiak A.: Powrót na ulicę dzieciństwa. – Tygodnik Ciechanowski, 2005, nr 6, s. 14-15

(21) Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków. Delegatura w Ciechanowie. Karta ewidencyjna zabytku nieruchomego / oprac. J. A. Wasilewska, 1991. Sygn. B.319

(23), (25), (26), (27) AP MŁAWA. Materiały geodezyjno-kartograficzne z powiatu ciechanowskiego. Szkice polowe m. Ciechanów, 1928-1929 rok. Sygn. 905, ark. 98

(24) Lewandowski E. Op. cit., s. 144

(25) Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków. Delegatura w Ciechanowie. Karta ewidencyjna zabytku nieruchomego / oprac. A. Wojciechowski, 1986. Sygn. B.321

(28) Relacja i e-maile Marii Wojciechowicz, 27-29 października 2019 r.

 

 

 

 

 

 

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

WC Captcha 78 − = 72