Moje zainteresowania regionalne przez wiele lat skupiały się na gminie Regimin. Ich owocem  były trzy publikacje książkowe: „Szulmierz i okolice”, „Cyprysińscy na Mazowszu” i „Historia gminy Regimin”. Ta ostatnia wchłonęła niejako tę pierwszą, już zresztą wyczerpaną.

Dla zainteresowanych mazowiecką tematyką regionalną fragment przedmowy „Historii gminy Regimin”:

„Przedmiotem moich zainteresowań stała się historia gminy Regimin w jej obecnych granicach, doprowadzona do pierwszych lat po II wojnie światowej. Ta cezura czasowa dotyczy historii ogólnej i dziejów poszczególnych miejscowości. Nie obejmuje zapisów odnoszących się do zmian administracyjnych, materialnych obiektów zlokalizowanych w różnych punktach gminy oraz literatury i sztuki. Całość zgromadzonego materiału zaprezentowałam w kilku działach. Na początku nakreśliłam ogólny obraz współczesnej gminy Regimin. Następnie przeanalizowałam wszelkie zmiany administracyjne, którym podlegał jej obszar na przestrzeni wieków. Ogólną historię tych terenów podzieliłam na kilka okresów: czasy powstawania osad w średniowieczu, następnie słabo poznaną, wymagającą jeszcze wielu badań archiwalnych historię XVII i XVIII w.; okres zaborów, czasy I wojny światowej i międzywojnia, wydarzenia II wojny światowej i okupacji hitlerowskiej oraz pierwszych lat powojennych.

W dalszej kolejności zaprezentowałam poszczególne wsie leżące na terenie gminy. Wzięłam pod uwagę 24 miejscowości będące jednocześnie sołectwami. Mościce, czyli 25. sołectwo, są jednocześnie w nomenklaturze urzędowej częścią wsi Klice i pod tym hasłem zostały uwzględnione. Charakterystyka wsi objęła:

– przynależność administracyjną od początków XIX w. do czasów współczesnych, a ponieważ we wcześniejszych wiekach główną jednostką nadrzędną i liczącą się w stosunku do wsi była parafia, stąd jej nazwa jest podawana na początku, gdyż przez wieki nie zmieniała się;

– nazewnictwo, w tym wykaz nazw używanych w różnych dokumentach, także nazwy części wsi, kolonii, również nazwy topograficzne, często tylko lokalnie używane, o ile udało się takowe ustalić;

– historię wsi od ich powstania do początków lat 50. XX w.;

– wykaz zabytków i innych obiektów (kościoły, cmentarze, dwory, krzyże i kapliczki przydrożne, pomniki przyrody itp.), poprzedzony opisami zabudowy poszczególnych wsi czy ich części w dawnych latach, a zachowanymi w dostępnych dokumentach.

Opisy wsi nie są jednorodne. Zależą od zawartości źródeł, w których niektóre miejscowości opisano dość dokładnie, a o innych wiadomo niewiele. […]

W rozdziale „Gmina Regimin w literaturze i sztuce” analizuję dzieła literackie, utwory muzyczne, malarstwo czy sztukę ludową, uwzględniające wątki regimińskie. Utwory literackie są na ogół mało znane, dlatego często przytaczam streszczenia i liczne cytaty, oddające ich charakter.

Całość kończy kilka relacji zebranych w rozdziale „Varia”, nie mieszczących się w powyżej przyjętych ramach, chociaż powiązanych tematycznie z tutejszymi wsiami lub osobami stąd się wywodzącymi.

Uzupełnieniem opracowania są aneksy zawierające kilka przytoczonych dosłownie dokumentów, znalezionych głównie w księgach hipotecznych, oraz zestawienie miar i wag używanych w różnych okresach historycznych i ich przeliczenia na współczesne jednostki powierzchni, długości czy objętości. […]. Całość kończy indeks geograficzny, osobowy i bibliografia.

Uwzględnione w książce informacje opatrzone są przypisami. […]

Zminimalizowałam natomiast dane biograficzne. Podanie szczegółów z życia i działalności osób związanych z gminą, ale jej niedotyczących, podwoiłoby objętość książki. Zostały one zebrane oddzielnie i być może staną się w przyszłości podstawą do opracowania słownika biograficznego gminy Regimin.

Tekst książki ilustrują fotografie – dawne i współczesne – oraz rysunki.

 

Książki „Historia gminy Regimin” i „Cyprysińscy na Mazowszu” mam jeszcze w sprzedaży.

(e-mail: barbarabielasta@gmail.com)