Nazwę ulica wzięła niewątpliwie od swojego położenia w stosunku do ulicy Wojska Polskiego. Po prostu dotyka jej „ukosem”.

Mapa Textora z 1806/08 r. i późniejsze odwzorowania terenowe wskazują, że obecna ulica Ukośna była  drogą odchodzącą od traktu grudusko-przasnyskiego, czy później od ulicy Przasnyskiej, do wsi Kąty i dalej do Opinogóry (1).

 

W połowie XIX w., wg planu „Odrys siedzib miasta Ciechanowa”, wykonanego przez geometrę Joachima Łuszczewskiego jest to po prostu  droga do Opinogóry, która  na wysokości obecnych koszar przechodziła na teren wsi Starczewizna.

Różne ustalenia historyczne wskazywały, że wieś Starczewizna, rozciągała się od Łydyni na wschód, między ulicami: właśnie Ukośną i początkiem Gruduskiej. Zabudowa skupiała się wokół obecnej ul. Wojska Polskiego. Tej miejscowości dotyczyły najpewniej znaleziska archeologiczne odkryte na budowie pętli miejskiej, na odcinku: Wojska Polskiego – Gostkowska. Przypuszczano, że południowym krańcem wsi mogła być właśnie ulica Ukośna. Potwierdzeniem miał być m.in. krzyż istniejący przy początku tej drogi, a krzyże stawiano zwykle na skrajach osiedli. Wspomniana mapa Łuszczewskiego zaprzecza tej tezie. Porównując tę mapę z 1851 r. i współczesną, południową granicę wsi można poprowadzić od Łydyni do obecnej ul. Wojska Polskiego na wysokości posesji nr 59, gdzie do tej pory daje się zauważyć dawną polną drogę, istniejącą jeszcze w latach 70. XX w. prowadzącą do rzeki. Dalej ta granica przesuwa się wzdłuż ulicy nieco na północ i na granicy koszar skręca na zachód. Ulica Ukośna pozostawała zatem na terenie miejskim. Tereny po obu jej stronach były przypisane do ulicy Przasnyskiej (2).

Pomijając historię Starczewizny, ale wracając do Ukośnej, warto jednak wspomnieć, że w II połowie XIX w. właścicielem Starczewizny był Julian Napiórkowski, a po jego śmierci w 1887 r. własność przeszła na zięcia Pawła Majkowskiego (3). To nazwisko jest już bardziej znane, bo na przedwojennym planie tej części Ciechanowa jest zaznaczona parcela dochodząca do płotu koszar, należąca właśnie do Ignacego Majkowskiego.

Budowa koszar w latach 80. XIX w. zakłóciła pierwotny bieg drogi, która odtąd kończyła się tuż przy płocie koszar, a do Kątów i Opinogóry wytyczono nową, omijającą kompleks wojskowy od północy (ulica Kącka).

Nie wiadomo kiedy uliczce nadano obecną nazwę. Być może stało się to właśnie po jej skróceniu przez wojsko. W każdym razie w okresie międzywojennym, na planie Ciechanowa z 1929 r. widniej już nazwa: ulica Ukośna (4).

W czasie wojny Niemcy nazywali ją:  Schrägegasse, Schmalestrasse, Schmalegasse (5).

 

Po wojnie, od ul. Wojska Polskiego (Przasnyskiej) do Zagumiennej Ukośna była wybrukowana.  Natomiast na całej długości, aż do numeru 22 był ułożony wąski chodnik biegnący raz po prawej raz po lewej stronie. Teren wokół był bardzo podmokły, co było spowodowane przez wody podskórne oraz spływające z okolicznych pól. Nawet piwnice domów usytuowanych na górce, często były zalewane przez wody gruntowe. Aż do pierwszych lat XXI w. ulica była jednak niemal polną drogą, dopiero w 2008 r. wyłożono ją kostką.

Strona zachodnia – nieparzysta

W połowie XIX w. w widłach ulicy Przasnyskiej i drogi do Opinogóry aż do granicy ze Starczewizną, leżały 4 nieruchomości, wszystkie należące do ul. Przasnyskiej i uprawiane rolniczo. Pierwsza, oznaczona numerem 130¼,  o powierzchni 70,6 pręta kwadratowego, była polem Kazimierza Ojrzyńskiego. Stały na niej dwa krzyże (6).

Przed wojną ta narożna działka, należała do Kaliszewskiej i była dalej przypisana do Przasnyskiej, oznaczona nr 43 (ob. Wojska Polskiego) (7). Na działce stał drewniany, dwuramienny krzyż, tzw. karawaka. Po wojnie mieszkali tam Wiklińscy i Pszczółkowscy – rodziny dwóch sióstr, mających wspólny dom stojący przy ul. Wojska Polskiego 43. Obecnie na działce od strony ul. Wojska Polskiego również stoi bliźniaczy dom.

Ukośna 1

Jeśli założymy, a wielkości działek są chyba porównywalne, to w 1851 r. niewielka nieruchomość nr 130½ granicząca od południa z polem Ojrzyńskiego, należała do Karola Petersa. Miała 30 łokci szerokości i liczyła 36,2 pręta kwadratowego powierzchni (8).

Przed wojną działka, zabudowana od strony ul. Przasnyskiej (również nr 43), należała do Marii Pawłowskiej i Bronisławy Pszczółkowskiej (9). Obecnie na działce, wzdłuż jej północnej granicy stoi nowy dom.

Ukośna 3-13

W połowie XIX w. dalej na północ, wzdłuż ulicy Przasnyskiej i drogi do Opinogóry ciągnęły się ogrody warzywne Ferdynanda Ozdobińskiego. Były podzielone na dwie części,” oznaczone nr 130 (413,8 pręta kwadratowego powierzchni i 215 łokci szerokości) i 129 i 1/14 (261,9 pręta i 100 łokci). Na tej pierwszej stały jakieś 4 drewniane zabudowania gospodarcze, do których dojazd znajdował się od strony późniejszej ulicy Ukośnej (10).

W latach 20. XX w. dalej było to pole i ciągnęło się do koszar. Okoliczni mieszkańcy nazywali je „Władyjka”. Nazwę urobiono zapewne od jakiegoś Władysława. W 1928 r. teren ten należał do Ignacego Majkowskiego (11). Tuż przed wojną i w czasie okupacji była to podobno własność rodziny Słowikowskich.

Z czasem i tu zaczęto wydzielać działki.

Ukośna 3

Działka została wydzielona zapewne już po wojnie. Wcześniej teren nie był ogrodzony, częściowo podmokły, porosły krzakami. Było to ulubione miejsce zabaw okolicznych dzieci.

W początkach lat 80. XX w. posesję zakupili Świerczkowie i pobudowali dom. Lekarz Urszula Świerczek przez wiele lat prowadziła tu prywatny gabinet pediatryczny. Obecnie w domu Świerczków funkcjonuje Przychodnia Alergia Med.

Ukośna 5

Na działce w latach 60. została zapoczątkowana przez mieszkańca ul. Ukośnej 22 budowa domu. Z czasem nieruchomość zmieniła właściciela.

Ukośna 7

Przed wojną działka stanowiła jedną całość z działką nr 52c i 52d przy ul. Wojska Polskiego. Kupili ją Szypołowscy, najprawdopodobniej od Słowikowskich. Od strony Ukośnej był tylko ogród, rosły drzewka owocowe, sadzone były ziemniaki. Tuż przed wojną działkę nabyli Grzelczykowie. Po wojnie w latach 70. lub 80. XX w. sprzedali część nieruchomości od strony Ukośnej. Nowi właściciele pobudowali dom, z czasem również sprzedany i przez nowych nabywców rozbudowany.

Ukośna 9, 11, 13

Działki oznaczone tymi numerami zostały wydzielone z dawnej nieruchomości Słowikowskich. Powstały na nich nowe domy jednorodzinne.

Strona południowa i wschodnia – parzysta

W połowie XIX w. pierwszy odcinek prawej strony obecnej ul. Ukośnej – wówczas drogi do Opinogóry – dochodzący do obecnej ulicy Zagumiennej – wówczas drogi Zastodolnej – należał do ulicy Przasnyskiej i w części był przedłużeniem działek leżących po lewej stronie drogi.

Znajdująca się na rogu ul. Ukośnej i Wojska Polskiego działka (po prawej stronie) przypisana była i jest do tej ostatniej ulicy (Wojska Polskiego 46).

Ukośna 2, 4 i 6

W 1851 r. teren między dzisiejszą Ukośną a Zagumienną zajmowały 4 niewielkie, niezabudowane działki użytkowane jako ogrody warzywne. Pierwsza o numerze 130 i 1/5 o powierzchni 53,4 pręta należała do Stanisława Pągowskiego. Dwie następne o nr 130¼ i 130⅓  należały do Kazimierza Ojrzyńskiego i były nieco węższe niż jego działka, leżąca po przeciwnej stronie drogi. Pierwsza liczyła 59,4 pręta powierzchni, druga – 11,6 pręta. Niewielki narożny plac w widłach Ukośnej i Zagumiennej był przedłużeniem działki 130½ Karola Petersa (12).

 

Ukośna 1 i 2

W latach 20. XX w. pierwsza działka po prawej stronie ulicy Ukośnej, oznaczona nr 1, była własnością Jakuba Gortata. Znajdowały się na niej 3 budynki, wśród nich zapewne dom mieszkalny.

Druga nieruchomość, przed wojną oznaczona numerem 2 należała do Jana Kugiela. Stały na niej dwa budynki, z których jeden był na pewno mieszkalny. Drugi usytuowany został na wydzielonej części narożnej działki, tuż przy ul. Zagumiennej (13).

Po wojnie, według przekazu mieszkańców, właścicielami pierwszej nieruchomości byli Pątkowscy i Pawłowscy, trzeciej – tej wydzielonej z posesji Kugiela – kolejno kilka rodzin.

 

 

Dom Pątkowskich był drewniany i bliźniaczo podobny do domu stojącego na sąsiedniej działce przypisanej do ul. Wojska Polskiego (8). Pątkowscy zakupili posiadłość Pawłowskich i rozbudowali ich dom. Obecnie obie połączone działki, dodatkowo zapewne dalej podzielone, skoro noszą numery 2, 4 i 6, należą do potomków rodziny, którzy zabudowali działkę, również od strony ul. Zagumiennej.

Na posesji nr 4 obecnie działa Z.H.U. Suppol Adama Pątkowskiego – firma z branży obsługi i serwisu sprzętu przeciwpożarowego, gaśniczego i ratowniczego.

Ukośna 8

Dom na rogu ul. Ukośnej i Zagumiennej zamieszkały był po wojnie przez różne rodziny. Sąsiedzi wymieniają nazwiska Tylów, Wróblewskich, Kędzierskich, a później Sosnowskich. Nie wiadomo, kto z nich był właścicielem działki. Od Tylowej zamieszkałej w domku otoczonym jaśminami, sąsiedzi chętnie kupowali zsiadłe mleko. Obecnie niewielka posesja zabudowana jest domem jednorodzinnym.

Tuż za posesją nr 8 rozpoczyna swój bieg ulica Zagumienna.

Nie wiadomo, czy w połowie XIX w. pola położone po wschodniej stronie były przedłużeniem działek leżących po zachodniej stronie drogi do Opinogóry i do kogo należały. Wg geodezyjnych pomiarów Joachima Łuszczewskiego były to „grunty miasta Ciechanowa”, przedstawione na drugim, nieznanym obecnie planie Ciechanowa. Wcześniej opisywane tereny należały do „siedzib miasta Ciechanowa” (14).

Z przedwojennych planów Ciechanowa wynika, że działki położone po wschodniej stronie ulicy Ukośnej ciągnęły się daleko na wschód i były głównie gruntami rolnymi. Przeprowadzona około 1978 r. komasacja gruntów, zmieniła niektóre granice działek, a plany budowy osiedla przy ul. Powstańców Wielkopolskich i obwodnicy – ulicy Senator Janiny Fetlińskiej – spowodowały wykupienie znacznej części gruntów pod te inwestycje i tym samym znaczne uszczuplenie wielkości nieruchomości pozostających w posiadaniu obecnych właścicieli.

Ukośna 10

Pierwsza działka po wschodniej stronie ulicy Ukośnej, dotykająca posesji przy ul. Zagumiennej, wcinająca się niejako w załamanie ul. Ukośnej, należała do rodziny Małeckich. Graniczyła od południa z nieruchomością Wacława Boniakowskiego leżącą już przy Zagumiennej (15). W 1919 r. syn kowala z Ukośnej – Wacław Małecki, żołnierz 7. Korpusu 32. Pułku Piechoty pod dowództwem por. Krzywobłockiego, walczył na froncie w rejonie Włodzimierza. Poległ w styczniu 1919 r. w czasie zdobywania Kijowa (16).

Przed wojną właścicielem nieruchomości był Bolesław Małecki (17).

Na cyplu działki wcinającym się w drogę znajdowała się studnia z żurawiem, później zdemontowanym, istniała już w 1928 r. i długo po wojnie. Z tej studni można było zaczerpnąć jak z kałuży, taki był poziom wody, woda płynęła na wierzchu – relacjonuje Waldemar Maliszewski. – Wokół też było mokro (latem i zimą). Najbardziej dawało się to we znaki zimą, widać było nawet miejsca gdzie ta woda wybijała z gruntu. Studnia służyła przede wszystkim do pojenia bydła. Przy regulacji ulicy Ukośnej działkę Małeckich skrócono, tworząc łagodny łuk, łączący ul. Zagumienną z Ukośną, a  studnię zasypano.

Ukośna 12

Przed wojną była to stosunkowo szeroka, niezabudowana działka Walentego Dobrzyckiego (18). Później należała do państwa Bonisławskich, po czym została sprzedana. Bonisławska, pracownik Narodowego Banku Polskiego, znana była wśród sąsiadów z hodowli kwiatów.

Dom Bonisławskich był murowany, parterowy, w połowie podpiwniczony. Nowy właściciel dom wyremontował i dobudował piętrowe skrzydło.

Ukośna 14

Właścicielem kolejnej działki, w 1928 r. oznaczonej nr 4a (obecnie nr 14) był Franciszek Kuliński (19). Po wojnie należała do Kubickiego, samotnego wdowca. Ogród dzierżawili od niego Tarnowscy. Kubicki, w zamian za opiekę, przepisał nieruchomość na Ryszarda Małeckiego i od niego, około 1968 r. kupili ją ostatecznie Tarnowscy. Pobudowali dom, a stary, drewniany, 2-izbowy dom Kubickiego służył im przez jakiś czas jako letnia kuchnia. Obecnie to nieruchomość spadkobierców Tarnowskich.

Ukośna 16

Pusta obecnie działka, przed wojną, a zapewne i po wojnie należała do Juliana Bryma (20), zamieszkałego przy ul. Wojska Polskiego, który ją uprawiał, sadząc najczęściej ziemniaki. Z czasem nieruchomość zmieniła właściciela.

Ukośna 18

Wąska działka z domem postawionym po jej północnej granicy, przed wojną należała do Bolesława Bobińskiego i nosiła nr administracyjny 5. W latach 20. XX w. na jego posesji stało kilka budynków oraz studnia w głębi podwórza (21).

Bolesław Bobiński (1865-1949) urodzony w Przążewie, przy ul. Ukośnej miał spore gospodarstwo, prócz tego prowadził restaurację w Rynku. Wcześniej był administratorem w trzech folwarkach. W 1926 r. kandydował na posła z ramienia Monarchistycznej Organizacji Wszechstanowej, w 1928 r. był radnym miejskim. Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną Antoniną ze Szmitów (1862-1907) miał 9 dzieci. Drugą żoną Bobińskiego została Emilia Kamińska (1890-1950). Spośród synów Bobińskiego: Antoni został policjantem, Bolesław – ogrodnikiem w Nużewku, Mieczysław nie założył rodziny (22). Córki Bobińskiego wyszły za mąż, m.in. Kazimiera za Kosińskiego, Helena za Jana Kozakiewicza i to one po wojnie były właścicielkami domu i tu mieszkały. Najmłodsza była Janina  To były ładne kobiety, czarne, takie przy kości kobietki – wspomina Wiesława Goryszewska.

Jan Kozakiewicz, mąż Kazimiery był przed wojną pracownikiem, w stopniu starszego sierżanta, Rejonowej Komendy Uzupełnień w Ciechanowie. W momencie wybuchu wojny Kozakiewicza wyznaczono na komendanta drugiego transportu na wschód rodzin wojskowych i innych funkcjonariuszy państwowych. Wyjechał z Ciechanowa 2 września 1939 r. i dojechał pod Garwolin – do miejsca, gdzie pierwszy transport został zbombardowany. Dalej zorganizował ludziom podwody (23).

W okresie międzywojennym, w domu Bolesława Bobińskiego mieściła się 4-klasowa szkoła, gdzie kierownikiem był Leon Białoskórski, a nauczycielką wdowa Bełcikowska. Mieszkali tam też emeryci, opinogórscy lokaje Pogorzelski i Morawski (24). Pogorzelscy mieli bardzo eleganckie dwie córki i syna. Młody człowiek lubił sobie popić, ale siostry starały się go chronić, szczególnie w czasie okupacji. Kiedyś schowały mu buty, żeby po pijanemu nie wychodził na ulicę, bo Niemcy mogli go zaraz zabić. On, dorosły mężczyzna, mówił sepleniąc: – No jak, bosio pójdę? I został „Bosio”, do końca życia „Bosio” na niego mówili – opowiada Wiesława Goryszewska.

W czasie wojny mieszkanie znaleźli tam państwo Szypołowscy – rodzice Wiesławy Goryszewskiej. Goryszewska wspomina: budynek państwa Bobińskich to była reprezentacyjna kamienica przy Ukośnej, a w podwórzu była oficyna, taka właśnie o jednospadowym dachu i tam mieszkali państwo Bobińscy. A dalej w podwórzu był budynek gospodarczy – spichrz. Tam pamiętam pan Bobiński chodził i brał zboże, sypał krowom. Szypołowski w jednej izbie, która wychodziła na korytarz, miał warsztat stolarski. Nie robił wielkich rzeczy, raczej coś tam dłubał, bo nie było z czego żyć. Na górze też mieszkali lokatorzy. Po jednej stronie państwo Tadrzakowie, a po drugiej chyba jacyś Ukraińcy, bo mówili zaciągając. Pracowali u Niemców jako kucharze na ul. Śląskiej, w budynku gestapo. Pewnego wieczoru – opowiada Goryszewska – sąsiedzi usłyszeli straszny hałas, co nie było niczym nowym, bo lokatorzy na tej górce często się kłócili. Wpadł Niemiec, gestapowiec, wziął od ojca kawał deski i poleciał na górę. Ci Niemcy sprowadzili tego Ukraińca z pięterka, tłukąc go cały czas, aż w końcu zamordowali. Podobno owa pani, ładna kobieta, romansowała z tymi Niemcami. Jak Niemcy uciekali, to ona uciekła z nimi. Niemcy usunęli stamtąd rodzinę Szypołowskich i w mieszkaniu zrobili kaplicę ewangelicką. Przychodzili tam, żeby się modlić. Zajęli też inne mieszkania.

Po wojnie w domu mieszkały córki Bobińskiego z rodzinami (Kosińscy i Kozakiewiczowie), a także lokatorzy. Obecnie dom należy do dwóch rodzin.

Ukośna 20

Ostatni budynek po prawej, północnej stronie ulicy to oficyna mieszkalna, której wyższa, pełna ściana stoi na granicy od strony obwodnicy (ul. Janiny Fetlińskiej). W 1928 r. działka o numerze 6 należała do Jana Myślińskiego i wówczas stał na niej tylko jeden budynek, znacznie oddalony od ulicy (25). Oficynę, istniejącą do dziś, zbudowano zapewne kilka lat przed wojną. Jej właścicielka – pani Myślińska z córką mieszkały w Warszawie. Córka skończyła szkołę pielęgniarską, była w obozie i dopiero w 1945 r. wróciła z matką do Ciechanowa. Wyszła za mąż za Boruckiego, który był poborcą podatkowym, bardzo aktywnym w ściąganiu należności skarbowych i egzekucjach podatkowych. Został zastrzelony na swojej działce przez żołnierzy podziemia. Później wdowa wyszła za mąż za Rodaka.

Pierwotnie dom Myślińskich był nieco mniejszy. W czasie okupacji mieszkanie, znajdujące się w szczycie budynku bliższym drogi dobudował podobno jakiś Niemiec. Był zdunem i prowadził tam swoją firmę. Gdy opuścił mieszkanie, wynajęli je Szypołowscy. Mieszkali tu jeszcze po wojnie. W podwórku znajdowała się, obrośnięta krzakami róż, studnia na korbkę, rosły dwa duże orzechy włoskie, cała działka była bardzo zielona. W 2018 r. dom został prawdopodobnie sprzedany.

 

d. Ukośna 22

Ostatnia, obszerna nieruchomość przy ul. Ukośnej dotykała ogrodzenia koszar. Obecnie jej teren w dużej mierze zajęty został pod obwodnicę miejską (ul. Senator Janiny Fetlińskiej). Pierwszymi znanymi właścicielami nieruchomości byli Karol i Ida Seegerowie. Według planu miasta z 1928 r. działka należała do sukcesorów Karola Seegera (26). Nie wiadomo czy było to kilka osób czy od razu tylko jedna, ale faktem jest, że jej właścicielką była później Marta Pryszcz, córka Seegerów (27). Po Marcie Pryszcz, od 1961 roku właścicielką całej działki wraz z zabudowaniami została Jadwiga Wojciechowska, natomiast po roku 1988 – jej spadkobiercy (28).

Najważniejszym obiektem nieruchomości była wiejska chata z końca XIX w. Był to drewniany budynek wolnostojący, szczytem zwrócony do ulicy Ukośnej. Zbudowany na planie prostokąta na podmurówce z cegieł, niepodpiwniczony, z dwoma prostokątnymi gankami przy północnej i południowej elewacji, jednokondygnacyjny z dwuspadowym dachem i częściowo użytkowanym poddaszem (29). Obok domu znajdowała się studnia – czwarta z istniejących na ulicy Ukośnej przed wojną. Na działce w głębi znajdował się jeszcze drugi dom, a również inne zabudowania, w części wykorzystywane przez lokatorów jako mieszkania.

Wśród lokatorów domu przy ul. Ukośnej 22, najdłużej tam zamieszkujących, bo od około 1915 r., byli Piotr i Władysława z Centkowskich małżonkowie Wilomscy, którzy mieli trzy córki: Marię zamężną Pietkiewicz, Annę i Jadwigę zamężną Szulga. Rodzina Szulgów również tam mieszkała. W jednym budynku z rodziną Szulgów mieszkali również państwo Wojtczakowie.

W czasie okupacji duży dom, w którym mieszkali Wilomscy zajęli Niemcy. Zamieszkała tam rodzina niemieckiego inżyniera budownictwa lądowego, tzw. dobrego Niemca, niejakiego Labedzia (Łabędzia), który zawsze pokazywał się w mundurze funkcjonariuszy SD (Sicherheitsdienst des Reichsführers-SS – Służba Bezpieczeństwa Reichsführera SS) lub organizacji Todt’a (30).

W drugim domu mieszkał na początku okupacji Ernest Tews z rodzicami. Jego ojciec Rudolf, stryjowie i ich siostra urodzili się w Woli Młockiej koło Ciechanowa. Do m-ca września 1939 r. zamieszkiwaliśmy w Hajnówce – pisze Ernest Tews z Bielawy – Ojciec mój ze swoim bratem prowadzili prywatny Zakład Stolarki Budowlanej w Hajnówce. Po wkroczeniu ze wschodu „przyjaciół” do Hajnówki, nasza rodzina była umieszczona na liście celem wysłania nas na Sybir i niektórych sąsiadów. […] Ojciec ze swoim rodzeństwem, bracia i siostra, przedostali się do Warszawy. Po paru dniach pojechaliśmy do Ciechanowa.

            Pierwsze miejsce zamieszkania było przy ulicy Ukośnej, przy tej ulicy były 3 domy, nie było nam dane długo zamieszkiwać. Do jednego z tych domów wprowadziła się niemiecka rodzina, zajęli cały dom. Kilkanaście metrów od tego domu zamieszkiwała nasza rodzina. W drugiej części tego domu zamieszkiwali państwo Kukowscy.

W tym domu w dniu 4.09.1940 urodził się mój brat. Pamiętam jak matka udała się do miasta po zakupy, ten Niemiec sprowadził umundurowanych mężczyzn i wyrzucili nas z tego domu, brat miał może 2-3 tygodnie. W tym czasie ojciec był w pracy. Jak mama wróciła z miasta, pokłóciła się z tym Niemcem, doszło do tego, że chciał zastrzelić mamę. Rodzina Tewsów z trójką dzieci zamieszkała następnie przy ul. Koszarowej (obecnie Wojska Polskiego) (31).

Ernest Tews spróbował wiele lat po wojnie odtworzyć położenie zabudowań przy ul. Ukośnej 22 i zaznaczyć miejsce zamieszkania niektórych rodzin. Jego „plan” nie koresponduje w pełni z tym, co zapamiętali późniejsi mieszkańcy i co przedstawia plan z 1960 r., który posiadają. Potomkowie Jadwigi Wojciechowskiej podkreślają chociażby, że w miejscu gdzie wg niego stał dom Wilamowskich [właśc. Wilomskich, którzy nie byli właścicielami], w rzeczywistości stała drewniana stodoła, która spłonęła około 1998-99 roku. Stała tam już w 1961 roku, gdy nastąpiła zmiana właścicieli.

.

Po wojnie jako mieszkańców nieruchomości należących do Wojciechowskiej wymienia się kilka nazwisk. W głównym, największym drewnianym domu, stojącym najbliżej ulicy mieszkała od południa Wojciechowska, a od północy Wilomscy i Maliszewscy, na piętrze zaś – syn Wojciechowskiej. W drugim domu drewnianym stojącym w głębi swoje mieszkania miały dwie rodziny. W niewielkim murowanym domu stojącym na wprost bramy (najbliżej ogrodzenia koszar) mieszkali kolejni lokatorzy. Obok tego budynku znajdowały się zabudowania gospodarcze, tworzące razem z domem bryłę w kształcie litery L, a od frontu ogródek i potężne lipy. Obok znajdowała się duża piwnica ziemna. Dalej stała stodoła i znowu niewielkie drewniane budki, które zamykały dość duże podwórze. Obok stodoły znajdował się przejazd do ogrodu dotykającego płotu koszar i ciągnącego się na wschód aż do załamania tego ogrodzenia w kierunku południowym i dalej.

Śmierć właścicielki, a także plany budowy obwodnicy spowodowały, że zabudowania popadały w ruinę, a kolejni mieszkańcy znajdowali nowe mieszkania. W 2004 r. całą działkę porastały już tylko krzaki i chwasty, wśród których ledwie widoczne były pozostałości po niektórych zabudowaniach.

Przypisy:

Znaczna część tekstu, nie oznaczona przypisami, została oparta na relacjach byłych i obecnych mieszkańców ulicy Ukośnej: Wiesławy Goryszewskiej, Cezarego Kujawy, Anny Suchodolskiej, Waldemara Maliszewskiego oraz na informacjach własnych autorki

(1) Textor J. Ch. von: Topographisch – Militaerische Karte vom vormaligen Neu Ostpreussen oder dem jetziger Nördlichen Theil des Herzogthums Warschau nebst dem Russischen District […].  – Berlin, [1806]-1808 [wg fragmentu mapy skopiowanej na stronie http://www.architektura-ciechanowa.pl/]

(2), (6). (8), (10), (12), (14) Kęsik G.: Joachima Łuszczewskiego plan i rejestr pomiarowy siedzib miasta Ciechanowa z 1851 r. – Warszawa; Ciechanów, 2019, dod. Odrys siedzib miasta Ciechanowa

(3) Małowiecki R.: Starczewizna. – Tygodnik Ilustrowany, 2015, nr 2, s.11

(4), (7), (9), (11), (13), (15), (17) do (21), (25), (26) AP MŁAWA. Materiały geodezyjno-kartograficzne z powiatu ciechanowskiego. Szkice polowe m. Ciechanów, 1928-1929 rok. Sygn. 905 ark. 83

(5) Katalog dokumentacji historycznej do zagadnień gospodarczych woj. ciechanowskiego. T. 2. – Ciechanów, 1985, s. 175

(16) Umińska B.: Polska Organizacja Wojskowa w obwodzie ciechanowskim. – Ciechanów, 2001, s. 68

(22) Lewandowski E.: Nekropolie Ciechanowa: cmentarz parafialny przy ul. Płońskiej. – Ciechanów, 2004, s. 52-53

(23) Spacerkiem po Ciechanowie – ul. Ukośna i Zagumienna / prelegent Andrzej Piotrowski, 20 stycznia 2016. – Nagranie spotkania w zbiorach PBP w Ciechanowie

(24) Lewandowski E.: Żywa kronika miasta [Józef Piotrowski]. – Tygodnik Ciechanowski, 1991, nr 6, s. 6

(27) W karcie ewidencyjnej: Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Delegatura w Ciechanowie z 1986. Sygn. B.306 – nazwisko powojennej właścicielki zapisano jako Marta Ryszcz.

(28) i (29) Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków. Delegatura w Ciechanowie. Karta ewidencyjna zabytku nieruchomego / oprac. Andrzej Wojciechowski. – 1986. Sygn. B.306.

(30) Spacerkiem po Ciechanowie […] Op. cit.

(31) Korespondencja Ernesta Tewsa z Bielawy z Barbarą Bielastą z 15.07.2004 r.  (w zbiorach aut.)