Od wielu lat charakterystycznym punktem północnej części Ciechanowa były tzw. Rogatki Gruduskie. To zwyczajowa i przyjęta przez mieszkańców i przejezdnych nazwa styku trzech ulic: Gruduskiej, Przasnyskiej i Wojska Polskiego. Te dwie ostatnie ulice aż do lat 60. XX w. stanowiły jedną ulicę o nazwie Przasnyska.

Niewielki klin ziemi w widłach ulicy Gruduskiej i Przasnyskiej należał do państwa Stypińskich. Mieli oni swoją działkę z domem po drugiej stronie ulicy Gruduskiej pod nr 3. Zanim wybudowano w latach 70. sklep pod nr 4, w ich domu mieścił się sklepik spożywczy, którzy sami prowadzili.

Tuż po wojnie Zygmunt Stypiński wydzielił niewielki skrawek swojego gruntu pod budowę figurki. Wedle relacji zmarłego w 2008 r. Jana Rutkowskiego, inicjatorem jej postawienia w 1948 r. był jego ojciec Józef Mateusz Rutkowski (zmarły w 1962 r.), rolnik, mieszkaniec ul. Gruduskiej 10. Namówił do współpracy brata Wiktora (ul. Gruduska 18) oraz Andrzeja Krętkowskiego (1889-1963), po 1945 r. kierownika referatu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w magistracie (1), mieszkającego również przy ul. Gruduskiej, który służył im dalej radą i pomocą. Panowie nie uzyskali w ciechanowskich urzędach pozwolenia na budowę. Rutkowski musiał po takowe udać się do Pruszkowa, gdzie mieścił się urząd wojewódzki. Rutkowski począł szukać gotowej figury. Znalazł ją w zakładzie kamieniarza Stępkowskiego przy ul Sienkiewicza (po prawej stronie za mostem 3 Maja). Figura została zakupiona za 40 tys. zł, zebranych przez mieszkańców ulic Gruduskiej i ówczesnej Przasnyskiej (do koszar). Figurę postawiono na prostokątnym cokole, wykonanym przez Jana Rutkowskiego, sposobiącego się wówczas do zawodu murarza. W przedniej ścianie cokołu wykonał on wnękę, w której umieszczono niewielką figurkę Matki Bożej. U góry wyryto napis: JAM ŻYWOT / i ZMARTWYCHWSTANIE / 1948 R. Całość otoczono ośmioma słupkami połączonymi grubymi metalowymi rurkami. Poświęceniu figury przez księdza Wacława Gieryszewskiego, proboszcza parafii farnej (jedynej w Ciechanowie), towarzyszyło przyjęcie zorganizowane przez okoliczne gospodynie.

Od momentu postawienia, figura stanowiła miejsce kultu. Mieszkańcy dotąd odprowadzali swoich zmarłych przed wyruszeniem w ostatnią drogę na cmentarz. Po zaniechaniu widowiskowego objazdu pól, mającego na celu ich poświęcenie i modlitwę w intencji obfitych zbiorów, okoliczni rolnicy i ich sąsiedzi z pobliskich ulic corocznie zamawiali w tej intencji mszę świętą, sprawowaną właśnie przy figurze Pana Jezusa. Tu też zbierali się mieszkańcy na wieczorne modlitwy majowe i czerwcowe. Z biegiem lat coraz rzadziej można było zobaczyć kogoś modlącego się przed figurą, nie sprzyjał temu natężony ruch uliczny, może i mniejsza gorliwość mieszkańców, ale „figurka” dalej utrzymywana była w należytym porządku – malowana, naprawiana, ozdabiana. Szkoda tylko, że z czasem zasłonięta przez wielkie tablice – drogowskazy.

Z chwilą wybudowania ronda drogowego u zbiegu ulic: Gruduskiej, Przasnyskiej i Wojska Polskiego w 2012 r., figura Pana Jezusa znalazła się na jego środku, w lekkim dołku. Rondo okazało się bardzo niebezpieczne. Doszło tu nawet do kilkakrotnego, niekontrolowanego wjazdu samochodów na posesję przy ul Gruduskiej 3. Jeden z nich, staranowawszy ogrodzenie, zatrzymał się w salonie właścicieli domu.

W piątek 15 grudnia 2017 r. bus wiozący żołnierzy z Gliwic, wracających z poligonu w Orzyszu, wpadł w poślizg i staranował figurę Pana Jezusa. Sama figura odpadła od postumentu. Okoliczni mieszkańcy nie pozwolili służbom miejskim wywieźć figury i udali się do prezydenta. W Urzędzie Miasta skierowano ich do odpowiedzialnego za sprawę funkcjonariusza. Przysłany pojazd z dźwigiem przetransportował figurę na pobliską posesję, gdzie czekała na renowację. Zabiegi mieszkańców i urzędników doprowadziły do przekazania uszkodzonej figury miastu. Na zlecenie Urzędu Miasta jesienią 2018 r. jej odnowieniem zajął się ciechanowski modelarz Krzysztof Kaczorowski (2). 16 kwietnia 2019 r. figura w końcu stanęła na nowo zbudowanym postumencie, a pracownicy zieleni miejskiej przywieźli ziemię i wykonali wokół nasadzenia. W kolejnych tygodniach K. Kaczorowski dokonał koniecznych obróbek cokołu, w prostokątnej niszy stanęła niewielka figurka Matki Boskiej, zakupiona przez kilkoro mieszkańców, a nad nią zawisła nowa tablica z pierwotnym napisem. Ostatecznie renowację ukończono w pierwszych dniach lipca 2019 r.

2 sierpnia 2019 r. z inicjatywy byłego radnego miejskiego Stanisława Talarka, ks. Zbigniew Adamkowski – proboszcz parafii farnej poświęcił odrestaurowaną figurkę na Rogatkach Gruduskich.

Doniesienia prasowe ostatnich lat używają nazwy – figura Chrystusa Króla. Tymczasem mieszkańcy od początku mówili i powszechnie ją nazywali po prostu figurka Pana Jezusa.

 

Przypisy:

Tekst oparty głównie na informacjach własnych autorki, przekazanych przez ojca Jana Rutkowskiego.

(1) Lewandowski E.: Nekropolie Ciechanowa: cmentarz komunalny. – Ciechanów, 2006, s. 106

(2) Msz: Chrystus powróci. – Tygodnik Ilustrowany, 2018, nr 22, s. 7, il.