Pierwszym znanym z imienia protoplastą ciechanowskiego rodu Karaczyńskich, majstrów głównie kunsztu kołodziejskiego, nazywanych też stelmachami, był Michał urodzony około 1766 r. Ożenił się w 1794 r. z Zuzanną Ruchlewicz, urodzoną około 1780 r. w rodzinie Michała i Teresy z Pajewskich. Małżonkowie byli chyba dobrze sytuowani, bo posiadali w mieście własny dom oznaczony numerem 22. Nie wiadomo, w jakiej części miasta się znajdował. Urodziło im się sześcioro dzieci: Walenty (1796-1843), Marianna Wiktoria (1797-1858), Adam (1801-1875), Andrzej (1809-?), Anna (1812-1814) i Jan (1814 – 1815).

Niestety 28 maja 1816 r. zmarł Michał Karaczyński. Starsze dzieci były już dorosłe, przy matce został najprawdopodobniej tylko Andrzej. Zuzanna Karaczyńska niedługo pozostała sama.

Półtora roku później, 28 stycznia 1818 r., poślubiła Wojciecha Szmalca, młynarza urodzonego w 1788 r. w Konarzewie Skuzach w parafii gołymińskiej, syna Stanisława i Józefaty, mieszkających niegdyś w Gołyminie. Nie wiadomo jak długo trwało to małżeństwo, gdzie mieszkali oraz kiedy i gdzie zmarł Wojciech. W każdym razie, kolejnym mężem Zuzanny został Wojciech Małczewski. Właściwie nic o nim pewnego nie wiadomo. Najprawdopodobniej był karczmarzem, bo gdy Zuzanna zdecydowała się na czwarty ślub była na Karczmie Ostatni Grosz zwaną zamieszkałą. Nie wiadomo, czy Wojciech Malczewski był wdowcem i czy miał dzieci, bo to nazwisko w odniesieniu do karczmy Ostatni Grosz pojawia się jeszcze w drugiej połowie XIX w. Wracając do Zuzanny – 8 czerwca 1833 r. została żoną 26-letniego Franciszka Truszczyńskiego, syna Jana i Doroty z Baszteckich, mieszkającego w Tatarach. W akcie ślubu podano, że małżonka miała wówczas 46 lat, ale jeśli wziąć pod uwagę jej wiek podany przy pierwszym ślubie, chyba najbardziej prawdopodobny, to musiała już mieć 53 lata. Zresztą Wojciech Szmalc też był od niej około 8 lat młodszy. Zuzanna przeżyła i czwartego męża, który odszedł z tego świata 26 września 1839 r., ale dzieci miała chyba tylko z pierwszym. Zmarła 23 lutego 1841 r. jako szynk utrzymująca.

Spośród dzieci Michała i Zuzanny Karaczyńskich dwoje – Anna (17 II 1812-1814) i Jan (27 XII 1814 – 1815) – zmarło w wieku niemowlęcym, nieznane są losy Andrzeja, urodzonego 5 października 1809 r., a pozostałych troje założyło własne rodziny.

Walenty Karaczyński

Walenty Karaczyński – najstarszy syn Michała i Zuzanny, urodzony w 1796 r., u progu dorosłości trafił do wojska. Służył w Kompanii Rzemieślniczej w Warszawie, mieszkając przy ul. Długiej nr 563. Mając 22 lata zdecydował się na ożenek. Swoją przyszłą żonę Anastazję Tuszyńską poznał niewątpliwie za pośrednictwem jej brata Franciszka – podoficera w Kompanii Rzemieślniczej. 26-letnia panna Anaztazja mieszkała wówczas z rodzicami Grzegorzem i Anastazją z Grzegorków w Warszawie przy ul. Ogrodowej, ale urodziła się w Łowiczu. Ślub miał miejsce 19 sierpnia 1818 r. w Urzędzie Stanu Cywilnego Cyrkułu IV w Warszawie (również w Parafii św. Andrzeja). Z braku wielu aktów metrykalnych dalsze losy Walentego i Anastazji można poznać tylko wyrywkowo. W 1826 r. Walenty dalej był żołnierzem, służył w artylerii. Nie wiadomo kiedy powrócił w rodzinne strony i osiadł z rodziną jako kowal w Kargoszynie. Tu zmarł 18 września 1843 r. Wdowa Anastazja wróciła do Warszawy, jej dalsze losy nie są znane.

Nie wiadomo ile dzieci urodziło się Walentemu i Anastazji. Znane są dwie ich córki, obie urodzone w Warszawie:

● Józefa Rozalia przyszła na świat 9 listopada 1826 r. i została ochrzczona w kościele Nawiedzenia NMP. Jej rodzice mieszkali wówczas przy ul. Długiej nr 561. Nie wiadomo, co się z nią dalej działo.

● Nie wiadomo z kolei kiedy urodziła się Tekla, ochrzczona w Parafii Świętego Krzyża w Warszawie i nie wiadomo kiedy podjęła pracę jako panna na dworze w Giżynie w parafii Unierzyż. Mając 26 lat, 7 sierpnia 1852 r. poślubiła w Unierzyżu 36-letniego wyrobnika Franciszka Adamkiewicza, pracującego w majątku giżyńskim, ale urodzonego w Pokrytkach jako syn tamtejszego gospodarza Michała i Barbary z Zielińskich. W dniu ślubu syna ojciec już nie żył, a matka mieszkała w Budach Giżyńskich u córki Marianny Szymańskiej. Sądząc po miejscach narodzin dzieci, małżeństwo Adamkiewiczów dość często zmieniało miejsce zamieszkania. Najpierw był to Krusz w parafii glinojeckiej. Tam Franciszek pracował jako wyrobnik i tam 26 października 1854 r. urodził się Edward. Krusz być może należał do majątku w Giżynie, bo tamtejszy dziedzic został chrzestnym dziecka. Wkrótce rodzina przeniosła się z powrotem do Giżyna, gdzie 4 kwietnia 1857 r. urodziła się Florentyna. Następnym miejscem pracy i zamieszkania rodziny Adamkiewiczów była Wola Kanigowska. Tu urodził się 25 czerwca 1859 r. Jan. W końcu małżonkowie zdecydowali się na Ciechanów, gdzie Jan był nadal wyrobnikiem. W Ciechanowie, w niewielkim przedziale czasowym zmarła w 1862 r. dwójka dzieci: Florentyna 4 stycznia i Jan 4 lutego, ale po roku – 3 stycznia 1863 r. urodziła się Marianna. Kolejna przeprowadzka spowodowała wyjazd rodziny do pobliskich Rutek Marszewic, gdzie Jan pracował jako zagrodnik i gdzie 21 lipca 1865 r. urodziła się Michalina. Na tej dacie urywają się informacje o losach rodziny Adamkiewiczów.

Marianna Wiktoria Karaczyńska, 1 v. Pams, 2 v. Styrska

Marianna Wiktoria Karaczyńska przyszła na świat w 1797 r. W dorosłym życiu używała tylko swojego pierwszego imienia. Jako 18-letnia panna, poślubiła około 1815 r. Antoniego Pamsa, urodzonego około 1792 r., syna Józefa i Anny. Antoni „dostosował” się chyba do tradycji rodzinnej teściów, bo też pracował jako stelmach. Posiadał też swój dom w Ciechanowie.

Mariannie i Antoniemu urodziło się siedmioro dzieci: Klemens Józefat, Jan Paweł, Piotr Maciej, Tomasz, Franciszka Cecylia, Anna i Wincenty. Antoni Pams zmarł 18 grudnia 1829 r. mając zaledwie 37 lat. Wdowa pozostała z czwórką dzieci, bo troje zmarło wcześniej:

● Klemens Józefat (24 XI 1816- 29 V 1818) mając rok i 6 miesięcy,

● Tomasz (vel Adam Tomasz) (20 XII 1821 – 14 VI 1827) – nie przeżywszy 7 lat i

● Anna (26 VII 1826 – 5 VI 1827) mając rok.

Marianna Pams 15 lutego 1831 r. ponownie stanęła na ślubnym kobiercu. Tym razem jej mężem został wdowiec Józef Styrski urodzony w 1791 r., syn Wiktora i Marianny z Ostrowskich. Jego pierwszą żona była Balbina z Czarneckich, z którą miał dwóch synów: Franciszka, zmarłego w 1814 r. i Jana Adama (3 VI 1818 – 18 V 1819), zmarłego jako roczne dziecko. Józef Stryrski, tak jak i jego druga żona posiadał własny dom. Był przede wszystkim szewcem, ale nieobce były mu i inne zajęcia: rolnictwo i handel. W małżeństwie Marianny i Józefa przyszło na świat czworo dzieci, ale trójka z nich dość szybko zmarła: 

● Franciszek (25 III 1832 – 15 VIII 1836),

● Anna Marianna (23 VIII 1835 – 6 VIII 1836) i

● Józef (13 X 1842 – 16 VII 1843).

● Losy drugiej Anny urodzonej 27 stycznia 1839 r. nie są znane.

Józef Styrski zmarł 19 listopada 1854 r. Jego małżonka zamieszkała z synem z pierwszego małżeństwa, nie wiadomo tylko z którym. Odeszła z tego świata 12 kwietnia 1858 r.

Pozostałe potomstwo Antoniego i Marianny Pamsów

● Jan Paweł Pams urodził się 25 kwietnia 1818 r. i kontynuował profesję ojca i dziadka Karaczyńskiego. Został stelmachem. Ożenił się 19 listopada 1839 r. z Franciszką Kunegundą Wesołowską, urodzoną około 1817 r., córką Kazimierza i Marianny z Nawrockich.

W tym małżeństwie przyszło na świat troje dzieci, ale dwóch starszych chłopców wkrótce zmarło: Apoloniusz Wincenty (6 VII 1841- 27 XII 1851) i Antoni Paweł (13 I 1844 – 8 IX 1848). Najmłodsza Marianna Anna urodzona 7 grudnia 1846 r. założyła rodzinę, ale zanim to się stało zmarł 15 lutego 1868 r. jej ojciec Jan Pams. Marianna Anna 23 listopada 1870 r. została żoną kołodzieja Feliksa Idziego Kwiatkowskiego, urodzonego około 1842 r. w Karwaczu, syna Adama i Wiktorii z Tańskich. Młodzi mieszkali we wsi Ostatni Grosz. Dołączyła do nich matka Franciszka Pams, która zmarła kilkanaście lat później 28 listopada 1884 r.

Kwiatkowskim urodziło się co najmniej sześcioro dzieci: Eleonora w 1871 r., Bronisław zmarły w 1879 r., Jan urodzony w 1880 r., Stefania – w 1883 r., Aleksander – w 1885 r. i Bronisław w 1889 r. Feliks Kwiatkowski zmarł 25 marca 1898 r. Jego żona przeżyła jeszcze 20 lat. Marianna Kwiatkowska zmarła 24 listopada 1818 r.

● Piotr Maciej Pams urodził się 22 lutego 1821 r., ale jego dalsze losy nie są znane.

● Podobnie, nic nie wiadomo o Franciszce Cecylii Pams, urodzonej 4 kwietnia 1824 r.

● Najmłodszy syn Antoniego i Marianny – Wincenty Pams – przyszedł na świat 2 kwietnia 1828 r. Ten również został stelmachem. Żenił się dwa razy. Jego pierwszą żoną została 3 lutego 1850 r. Marianna Prakseda Wyzińska, urodzona 16 lipca 1828 r. jako córka garncarza Grzegorza Wyzińskiego i jego pierwszej żony Balbiny z Sarnowskich. W tym małżeństwie urodziły się dwie dziewczynki. Pierwsza Matylda przyszła na świat 14 marca 1852 r., ale zmarła 27 września 1856 r. Poród drugiej – Franciszki – nastąpił 21 lutego 1866 r. i nie wiadomo czy nie przyczynił się ostatecznie do śmierci kobiety. Marianna zmarła 20 kwietnia 1866 r., dwa dni później odeszła też jej 2-miesięczna córeczka.

Wdowiec zdecydował się na drugi ożenek. 9 stycznia 1867 r. poślubił wdowę Antoninę Gniazdowską z Kucińskich vel Kuczyńskich, córkę Andrzeja i Anny. Antonina urodziła się około 1841 r. w Leśniewie. Z pierwszym mężem – Franciszkiem Gniazdowskim, zmarłym 4 lutego 1866 r. mieszkała w Gutkowie. Nie wiadomo, czy Gniazdowscy mieli dzieci.

W małżeństwie Wincentego i Antoniny urodziło się co najmniej sześcioro dzieci:

– Paulina – urodzona 8 listopada 1867 r., poślubiła 17 lutego 1895 r. garncarza Pawła Śmiecińskiego, urodzonego w Płońsku, syna Jakuba i Kunegundy z Krajewskich. Małżeństwo doczekało się dziesięciorga dzieci: Kunegundy Joanny (1895-1899), Zofii Reginy (1897-?), Józefa (1899-?), który w 1923 r. poślubił w Glinojecku Teresę Stasiak, Marka (1899-?), którego żoną została w 1927 r. Regina Rutkowska, Karola (1901-?), ożenionego w 1928 r. z Feliksą Lewandowską, Heleny (1903-?), Stanisławy (1906-?), Wacława (1908-?), Piotra Pawła (1909-?) i Bolesława (1910-1910). Paulina zmarła 2 stycznia 1932 r. jako mieszkanka domu przy ul. Przasnyskiej 10 w Ciechanowie. Nie wiadomo, kiedy zmarł jej mąż.

– Zofia  urodzona 11 grudnia 1869 r., zmarła 22 lipca następnego roku.

– Teofila urodzona 26 lutego 1874  r., zmarła 27 lipca  1876 r.

– Anastazy urodzony 1 kwietnia 1876 r., zmarł 13 stycznia 1877 r.

– Wincenty, urodzony 19 października 1878 r., ożenił się w 1908 r. w Gójsku z Elżbietą Sinoni vel Symoni z Majewa , córką Antoniego i Marianny z Głowackich. W małżeństwie przyszło na świat co najmniej troje dzieci: Kunegunda w 1909 r. w parafii Gójsk, Wincenty w 1910 r. w Ciechanowie i Alojzy w 1912 r. ponownie  w Gójsku.

– Jan  urodzony 6 października 1883 r., zmarł 13 grudnia 1886 r.

Wincenty Pams zmarł 14 maja 1886 r., jego żona Antonina żyła jeszcze blisko 30 lat. Odeszła z tego świata 30 czerwca 1914 r.

Adam Karaczyński

Adam Karaczyński przyszedł na świat w 1801 r. Na pewno fachu uczył się przy ojcu i również został stelmachem. Śmierć ojca w 1816 r., nieobecność starszego brata Walentego, który służył w wojsku w Warszawie, kolejne małżeństwa matki i być może jej nieobecność w Ciechanowie przez jakiś czas, spowodowały, że przejął rolę głowy rodziny. Był obecny przy różnych wydarzeniach rodzinnych: narodzinach, zgonach i ślubach. Pełnił niejednokrotnie rolę świadka czy chrzestnego. Taką samą misję powierzali mu też sąsiedzi, cieszył się wśród nich niewątpliwie szacunkiem i zaufaniem. Nie wiadomo, czy przejął rodzinną schedę, ale na pewno i sam ciężko pracował, tak że w 1851 r., według zapisów w „Rejestrze Pomiarowym Szczegółowym Siedzib Miasta Ciechanowa” sporządzonym przez Joachima Łuszczewskiego, był właścicielem dwóch parceli w mieście, a być może i jakiejś nieruchomości leżącej poza ścisłą zabudową miejską, bo w jednym z aktów metrykalnych w 1847 r. był nazwany rolnikiem.

Pierwsza, dość wąska działka oznaczona numerem policyjnym 211 leżała przy wschodniej pierzei Zielonego Placu (obecnie pl. Kościuszki), dotykała ulicy Małowarszawskiej (obecnie ul. Mickiewicza). Liczyła 11¼ łokcia szerokości i 17,6 pręta kwadratowego powierzchni. Stał na niej, szczytem do placu, drewniany dom, oddzielony od południa od sąsiedniego tylko wąskim przejściem. Za domem ciągnęło się podwórko z maleńką komórką, a od strony ul. Małowarszawskiej znajdował się ogród warzywny. W latach 20. XX w. ta działka była razem z sąsiadującą od północy działką nr 212 należącą w 1851 r. do Mośka Gradzyminera, własnością Bronisława Woźniaka, a później Mariana Matusiaka. Na miejscu domów Gradzyminera i Karaczyńskich stanął, znany jeszcze powojennym mieszkańcom Ciechanowa, dość długi dom Matusiaków. Obecnie teren tej działki zabudowany jest blokiem przy pl. Kościuszki 1/3.

Druga działka Adama Karaczyńskiego – nr 243, licząca 35,5 pręta powierzchni i 19¼ łokcia szerokości, znajdowała się po wschodniej stronie ul. Wielkowarszawskiej i dotykała ul. Tylnej. Na całej jej szerokości, w linii zabudowy tej strony ulicy, stał drewniany dom, a za nim ciągnął się ogród warzywny. Nie było tam podwórka. Dziś tę parcelę zajmuje budynek przy ul Warszawskiej 15.

Trudno powiedzieć, gdzie mieszkali Kraczyńscy, a tym bardziej gdzie Adam miał swój warsztat. Na obu działkach brak było zabudowań gospodarczych, które mogłyby go mieścić.

Adam Karaczyński ożenił się dość młodo, bo 28 września 1821 r. czyli mając 20 lat. Jego wybranką została Marianna Krzyżewska, urodzona w 1800 r. w Ciechanowie, córka Wojciecha i Małgorzaty. Z tego małżeństwa przyszło na świat dziewięcioro dzieci, chociaż nie wszystkie doczekały pełnoletności: Jan (1822-1826), Mateusz Piotr (1824-1872), Wiktoria (1826-1897), Piotr Paweł (1831-1831), Anna Agnieszka (1833-1915), Adam (1835-1880), Florentyna (1839-?), Mechtylda (1842-1895) i Stanisław (1847-1915).

Adam Karaczyński zmarł 16 grudnia 1875 r. Jego żona Marianna swoich dni dożyła przy synu Stanisławie. Odeszła z tego świata 18 marca 1886 r.

Różnie potoczyły się losy ich dzieci.

● Jan urodzony 6 października 1822 r. przeżył nieco ponad 3 lata. Zmarł 18 stycznia 1826 r.

● Mateusz Piotr urodził się 12 września 1824 r. Kontynuował profesję ojca i dziadka czyli kołodziejstwo. Jako 26-letni młodzieniec poślubił 30 stycznia 1850 r. 19-letnią Bogumiłę Purzycką, najmłodszą z dwanaściorga dzieci Aleksandra i Franciszki z Chmielewskich, osiadłych na swojej „części” w Ropelach. Nie wiadomo, gdzie młodzi zamieszkali, bo pierwszy zapis metrykalny pojawił się dopiero w 1858 r. Karaczyńscy mieszkali wówczas we wsi Ostatni Grosz pod Ciechanowem, gdzie brat Bogumiły – Jan – był szynkarzem. Tam urodził się 19 lutego 1858 r. syn Mateusza i Bogumiły Władysław. Nie wiadomo, czy Ostatni Grosz był stałym czy czasowym miejscem zamieszkania Karaczyńskich, bo już w następnych latach byli mieszkańcami Krasnosielca w powiecie makowskim. Tam urodziły się i wkrótce zmarły ich córki: Franciszka (1860-1861) oraz Wiktoria Stanisława (1865-1865). W 1866 r. przyszła na świat jeszcze Józefa Barbara. Wkrótce rodzina musiała przenieść się do Czernic (nie wiadomo tylko czy Czernic Borowych czy wsi pod Opinogórą), bo tam uprawiał swój fach Mateusz, póki nie zmogła go choroba. Ostatnie chwile przed śmiercią przebywał w Ciechanowie, gdzie zmarł 28 stycznia 1872 r. Nie wiadomo, co stało się z owdowiałą Bogumiłą Karaczyńską i jej dziećmi: Władysławem i Józefą. Niewykluczone, że Karaczyńscy mogli mieć więcej dzieci.

● Wiktoria Karaczyńska urodziła się 2 grudnia 1826 r. Mając zaledwie 17 lat wyszła za mąż za 26-letniego rolnika Aleksandra Myślińskiego, urodzonego około 1817 r. w Myszyńcu jako syn Józefa i Katarzyny z Krzykowskich. Nie wiadomo, ale najpewniej status majątkowy młodych lub ich rodziców zadecydował, że zawarli umowę przedślubną. Z tego małżeństwa urodziło się troje dzieci: Ewa Wiktoria – 19 grudnia 1845 r., Lucjan Feliks – 28 maja 1847 r. i Aleksander – 28 listopada 1848 r. Niestety, 13 października 1848 r. – nie doczekawszy narodzin najmłodszego syna zmarł Aleksander Myśliński.

Nieco dwa lata później młoda wdowa, mieszkając ponownie z rodzicami, zdecydowała się na kolejne małżeństwo. 29 stycznia 1851 r. wyszła za mąż za najmłodszego syna Jana i Anny – Ksawerego Ignacego Grudzińskiego, występującego pod tym drugim imieniem, urodzonego 1 lutego 1825 r. Ignacy łączył chyba uprawę roli ze stolarstwem, bo oba zawody były wymieniane w aktach metrykalnych. W nowe małżeństwo Wiktoria weszła z trójką małych dzieci.

Ignacemu i Wiktorii Grudzińskim urodziło się dwóch synów: Mateusz Ignacy – 11 stycznia 1852 r. i Feliks – 19 listopada 1853 r. Niestety Mateusz i Aleksander – synowie Wiktorii z pierwszego małżeństwa zmarli w 1855 r. najprawdopodobniej w wyniku szalejącej wówczas zarazy – pierwszy 1 sierpnia, drugi 6 sierpnia. Kilka lat później – 9 kwietnia 1864 r. zmarł również Ignacy Grudziński mąż Wiktorii.

Nieznane są losy trojga dzieci owdowiałej Wiktorii, natomiast ona ułożyła swoje dalsze życie poza Ciechanowem i poszła w ślady babki Zuzanny Karaczyńskiej. 12 lutego 1865 r. po raz trzeci stanęła na ślubnym kobiercu. Jej mężem został urodzony w Różanie syn szewca Stanisława i Józefy z Zegów, 49-letni kowal z Krasnosielca Antoni Szczeglecki, wdowiec po Weronice zmarłej 16 czerwca 1864 r. Wiktoria mieszkała wówczas z rodzicami, utrzymywała się z wyrobku, ale Antoni być może był dobrze sytuowanym rzemieślnikiem, bo przyszli małżonkowie zawarli umowę przedślubną przed Wincentym Pilichowskim rejentem Kancelarii Ziemiańskiej Okręgu Przasnyskiego guberni płockiej, co nie było często spotykane wśród mieszczan. Wiktoria zamieszkała w Krasnosielcu, gdzie mieszkał wówczas jej starszy brat Mateusz. Z tego małżeństwa już chyba dzieci nie było. Antoni Szczeglecki zmarł w 1876 r. W następnym roku wdowa poślubiła w Krasnosielcu Stanisława Goliasza syna Mikołaja i Katarzyny z Kozłowskich. Przeżyła z nim jeszcze 20 lat. Zmarła 14 marca 1897 r.

● Piotr Paweł  urodził się 17 czerwca 1831 r., zmarł 8 sierpnia tego samego roku.

● Anna Agnieszka Karaczyńska urodziła się 10 stycznia 1833 r. Wyszła za mąż dość wcześnie, bo mając zaledwie 16 lat. 8 lutego 1849 r. poślubiła równie młodego bo 18-letniego Antoniego Śmietankę. Antoni urodził się 6 kwietnia 1830 r. w znanej ciechanowskiej rodzinie szewca Jacentego Śmietanki i Anny z domu Kanafer. Antoni kontynuował profesję ojca czyli szewstwo. Małżeństwo przeżyło ze sobą długie lata, a ich potomkowie do dziś są wymieniani wśród znakomitych obywateli miasta.

Anna i Antoni Śmietanka doczekali się pięciorga dzieci: Jana, Feliksa, Wincentego, Władysława Stanisława i Walerii.

Jan (26 I 1853 – 18/30 VII 1855) zmarł na cholerę mając dwa i pół roku, Władysław Stanisław (3 V 1865 – 24 V 1865) żył zaledwie 3 tygodnie. Pozostała trójka założyła rodziny.

Antoni Śmietanka zmarł 3 grudnia 1881 r., jego żona żyła jeszcze ponad 30 lat. Odeszła z tego świata 12 sierpnia 1915 r.

Najstarszy z żyjących dzieci Antoniego i Anny Śmietanków – Feliks – urodził się w Ciechanowie 1 czerwca 1857 r., ale nie poszedł w ślady ojca i dziadka. We wszystkich dokumentach był określany jako gospodarz lub właściciel domu zamieszkały w Ciechanowie. Mając 30 lat ożenił się 8 lutego 1888 r. z 22-letnią Katarzyną Małowiecką, córką Wincentego i Emilii z Chojnowskich. Nie wiadomo, gdzie młodzi mieszkali. 30 grudnia 1903 r. Katarzyna Śmietanka otrzymała w spadku po rodzicach Małowieckich dwie działki: nr 177 i 177a położone przy ul. Warszawskiej, wcześniej należące do Igora i Weroniki Romanów (vel Romanowów), a w połowie XIX w. do Marcina Zawadzkiego. Śmietankowie wybudowali tam, istniejącą do dziś kamienicę (ul. Warszawska 68/70), której powstanie datuje się na około 1900-1910 rok.

Z małżeństwa Feliksa i Katarzyny Śmietanków przyszło na świat sześcioro dzieci: Eugeniusz, Wacław, Marianna Kazimiera, Stefan Antoni, Stanisław i Maria Karolina.

Katarzyna Śmietanka zmarła 30 czerwca 1904 r. rodząc kolejne dziecko. Została pochowana na cmentarzu parafialnym przy ul Płońskiej razem z siostrą Marianną Olszewską. 

Wdowiec zdecydował się na powtórne małżeństwo. Jego drugą żoną została 17 listopada 1906 r. wdowa Franciszka Czaplicka. Franciszka urodziła się 26 czerwca 1861 r. w Kryszpach (obecnie Łebki-Kryszpy) w parafii Kraszewo jako córka  Kacpra i Marianny z Grzybowskich małżonków Kownackich, właścicieli „części szlacheckiej”. Jej pierwszy mąż Jan Czaplicki zmarł 31 lipca 1905 r. w Kitkach w parafii Dzierzgowo, a ona zamieszkała później w Babach. To małżeństwo nie trwało długo. Franciszka Śmietanka zmarła 24 stycznia 1908 r. Feliks przeżył jeszcze kilkanaście lat jako wdowiec. Zmarł 15 sierpnia 1921 r. Spoczął obok syna Stefana na cmentarzu przy ul. Płońskiej w Ciechanowie.

Feliks Śmietanka wcześniej był świadkiem nie tylko zgonów swych żon, ale i dzieci.

– W 1894 r. zmarła jego roczna córka Marianna Kazimiera, 

– w 1905 r. zmarł 7-letni Stanisław.

– Tragiczny los spotkał jego syna Stefana Antoniego.

Stefan urodził się w Ciechanowie 15 maja 1895 r. Uczył się w Szkole Handlowej w Mławie, będącej jedną z najbardziej renomowanych szkół średnich na północnym Mazowszu. W 1916 lub 1917 r przerwał naukę i wrócił do Ciechanowa. Okupacja niemiecka coraz bardziej dawała się we znaki mieszkańcom. Stefan Śmietanka związał się z POW, przyjmując pseudonim „Garbusek” ze względu na defekt fizyczny. Czynnie uczestniczył w pracach organizacji. Był szefem jej sekcji wywiadu. 15 X 1918 r. dwóch peowiaków dokonało udanego zamachu na szefa niemieckiego posterunku feldpolizei Filtschka (Wilczka). Jednym z nich – zabitym w czasie akcji – był Zygmunt Różycki, najbliższy kolega Stefana. Po akcji Niemcy przeprowadzili masowe rewizje w domach. Śmietanka został aresztowany. Znaleziona przy nim broń świadczyła na jego niekorzyść. Mimo że nie brał udziału w zamachu, wyrokiem okręgowego sądu wojskowego, został skazany na karę śmierci. Ostatnią osobą, z którą spotkał się Śmietanka był ks. Bronisław Michalski wikariusz ciechanowskiej fary, który do POW nie należał, ale był jej przyjacielem i współpracownikiem. To z jego relacji znane są ostatnie chwile życia Śmietanki, spisane przez jego szkolnego kolegę Małeckiego.

Stefan Śmietanka został rozstrzelany przez Niemców w koszarach rankiem 2 listopada 1918 r. Pogrzeb wyznaczony następnego dnia rano, mimo że utrzymywany w tajemnicy, zgromadził na cmentarzu parafialnym przy ul. Płońskiej tłumy ciechanowian. Zgodnie z życzeniem Śmietanka spoczął obok swego kolegi z organizacji, Zygmunta Różyckiego.

Podczas uroczystości odsłaniania 15-16 października 1932 r., pomnika poświęconego bohaterom POW, który stanął na placu Kościuszki, gen. Stefan Hubicki, przekazał rodzinom czterech poległych peowiaków, w tym także Stefana Śmietanki, Krzyże Niepodległości z Mieczami.

Pozostałe dzieci Feliksa i Katarzyny założyły rodziny.

– Najstarszy Eugeniusz urodzony 15 listopada 1888 r. ożenił się 29 października 1911 r. z Natalią Joanną Krzywicką, córką emerytowanego leśniczego z Rzów Hieronima Ignacego i Konstancji z Ciepieuszów. Eugeniusz pracował początkowo jako pomocnik nadleśnego w Bardonkach. Tam mieszkał i tam przyszedł na świat w 1912 r. jego syn Eugeniusz Mirosław. Eugeniusz Śmietanka dalej był pracownikiem administracji opinogórskiej ordynacji, m.in. kasjerem w Opinogórze, później buchalterem w Towarzystwie Okręgowym Rolniczym z siedzibą przy ul. 3 Maja. Pisał też notatki zamieszczane od 1909 r. w „Korespondencie Płockim”. Należał do PPS. Po wojnie został w 1945 r. prezesem odradzającego się Banku  Spółdzielczego. Jego poglądy polityczne zadecydowały, że został usunięty z zarządu i skreślony z listy członków. Pełnił funkcję radnego powiatowego, także radnego MRN, ale i tu w 1948 r. pozbawiono go mandatu. W 1947 r. jako przewodniczący Związku Robotników znalazł się w komitecie odbudowy budynku Liceum Ogólnokształcącego przy ul. Kopernika. W latach 50. zaangażował się w działalność Towarzystwa Miłośników Ziemi Ciechanowskiej, figurował wśród członków założycieli opracowujących statut Towarzystwa i pierwszym prezesem w latach 1957-1959. Eugeniusz zmarł 7 maja 1969 r., jego żona Natalia – 16 sierpnia 1972 r. Śmietankowie mieszkali w domu rodzinnym przy Warszawskiej. Oboje spoczywają na cmentarzu komunalnym przy ul Gostkowskiej (kw. 25, rz. 1, m. 21). Syn Mirosław zginął w Oświęcimiu. Córka Wiesława – została żoną Adama Radziewicza, Zofia – stomatologiem i żoną Tadeusza Rzeczkowskiego. Obie osiadły w Warszawie.

– Wacława Śmietankę, następnego syna Feliksa i Katarzyny, urodzonego 30 stycznia 1891 r. los rzucił do USA. Tam pozostawił dwóch synów.

– Najmłodsza z rodzeństwa Maria Karolina Śmietanka, urodzona 1 listopada 1901 r. wyszła za mąż 15 lipca 1927 r. za Lucjusza Franciszka Tuszyńskiego. Małżeństwo doczekało dwóch synów: Wiesława i Andrzeja związanych pracą z ciechanowskimi urzędami.

Drugi syn Anny i Antoniego Śmietanków, młodszy od Feliksa – Wincenty – urodził się 3 kwietnia 1861 r. Został kupcem, posiadał też dom i ziemię. Ożenił się 27 lutego 1897 r. w Ciemniewku z Władysławą Morawską ze wsi Morawy Konce, córką Jana i Wiktorii z Grabowskich. Wincenty odszedł z tego świata 1 października 1921 r. Władysława przeżyła męża, ale nie wiadomo kiedy zmarła.

Pierwsze z dziewięciorga dzieci Wincentego i Władysławy dość szybko umierały:

– Józef Tadeusz (1898-1899),

– Marianna (1900 – 1903),

– Stanisława (1901 – 1903),

-ponownie Marianna (1904 – 1909).

– Nie wiadomo jaki los spotkał Jadwigę urodzoną w 1906 r.

– Dopiero Jan , który przyszedł na świat 12 kwietnia 1908 r. ożenił się w 1933 r. z Anną Konstantynowicz, urodzoną 26 sierpnia 1908 , córką Zenona i jego drugiej żony Julii z Zatońskich. Zenon Konstatynowicz prowadził sklep w Rynku, kupiectwem zajmowała się też jego córka Anna. Jan Śmietanka z żoną i bratem Zygmuntem prowadzili również sklep w Rynku. Po wojnie Jan działał w Komitecie Rodzicielskim w Technikum Ekonomicznym, angażując się w budowę szkoły i internatu przy ul. Orylskiej. Angażował się w działalność TMZC, znalazł się wśród członków założycieli, w kadencji 1963-1966 zasiadał w Komisji Rewizyjnej. Mieszkał przy ul. Warszawskiej 38. Żona Anna pracowała w hurtowni. Mieli 5 dzieci. Jan zmarł 5 lutego 1972 r. jego żona – 2 czerwca 1997 r.

– Kazimiera – siostra Jana urodziła się 13 października 1911 r., zmarła 8 marca 1996 r. – Najmłodszy Zygmunt urodzony 17 lutego 1913 r., nie założył rodziny. Po wojnie pracował jako ekspedient w domu rzemiosła. Zmarł 27 października 1984 r.

Ci ostatni: Jan i Anna, Kazimiera i Zygmunt spoczywają w jednym grobie na cmentarzu komunalnym przy ul. Gostkowskiej (Kw. 9, rz 10, m. 6).

Najmłodsza z dzieci Anny i Antoniego Śmietanków – Waleria – urodziła się 29 października 1867 r. 10 lutego 1892 r. poślubiła Aleksandra Andrzejewskiego syna Franciszka i Julianny z Zawistowskich, urodzonego około 1857 r. we wsi Jachy w parafii Andrzejewo w ówczesnym powiecie łomżyńskim. Aleksander, mieszkając na Stacji Ciechanów, jak nazywano osiedle kolejowe powstałe w okolicy dworca, pracował jako urzędnik w Cukrowni Krasiniec. Po kilku latach został urzędnikiem na Stacji Ciechanów. Andrzejewskim urodziło się czworo dzieci: Roman Roch – 13 stycznia 1893 r., który został urzędnikiem, należał do POW, zmarł 3 lutego 1920 r., Antoni Jan Kazimierz urodzony 27 maja 1895 r., również urzędnik i bliźniaczki: Marianna Anna i Janina Tekla urodzone 6 września 1899 r.

Aleksander Andrzejewski zmarł 20 sierpnia 1923 r., wdowa po nim – w roku następnym 29 lipca.

● Adam Karaczyński – kolejny syn Adama i Marianny – urodził się 22 grudnia 1835 r. Pracował jako kołodziej, ale rodziny nie założył. Zmarł 21 stycznia 1880 r. 

● Florentyna Karaczyńska urodziła się 4 maja 1839 r. Wyszła za mąż 4 listopada 1857 r. za Jakuba Śmietankę, urodzonego 23 lipca 1836 r., syna Hipolita  i Scholastyki z Robaczyńskich. Jego rodzice byli rolnikami, on zajmował się kowalstwem. W tym małżeństwie przyszło na świat troje dzieci: Anna urodzona 26 lipca 1859 r., która zmarła jako 17-letnia dziewczyna w 1876 r., Hipolit urodzony 25 sierpnia 1861 r., zmarły po pięciu latach – 1 października 1866 r. i Jakub Leon urodzony 10 kwietnia 1864 r. Już w chwili narodzin najmłodszego syna ojciec był nieobecny, nie wiadomo też, co działo się z nim później i kiedy zmarł. Być może pewnym wyjaśnieniem tej sytuacji byłoby przypomnienie, że był to okres powstania styczniowego. Florentyna Śmietanka przez jakiś czas przebywała w Krasnosielcu, bo tam zmarła jej córka Anna. Nie wiadomo do końca, czy była na ślubie syna Jakuba i kiedy odeszła z tego świata.

Najmłodszy z rodzeństwa – Jakub – został młynarzem. 21 stycznia 1885 r. poślubił córkę karczmarzy z Ostatniego Grosza – Bronisławę Rączkowską, urodzoną około 1867 r. w Niedzborzu w rodzinie Stanisława i Józefy z Waśniewskich. Początkowo młodzi mieszkali na Ostatnim Groszu i tam urodzili im się chłopcy: Feliks w 1886 r. i Edward – w 1890 r. Później najwidoczniej Jakub znalazł pracę z dala od Ciechanowa i rodzina tam się przeniosła. W Strzegocinie w parafii Szyszki przyszła na świat w 1892 r. ich córka Anna. Dalsze losy Śmietanków nie są znane.

● 2 listopada 1842 r. Adamowi i Mariannie Karaczyńskim urodziła się Mechtylda, czasem zapisywana jako Matylda. Niewątpliwie jej kontakty z najstarszym bratem Mateuszem mieszkającym w Krasnosielcu, zaowocowały poznaniem tamtejszego policjanta Stanisława Koziołka, w późniejszych latach pisanego jako Kozłowski. Stanisław urodził się w Wólce Rakowskiej w parafii krasnosielskiej jako syn Stanisława i Franciszki z Bieńków. 19-letnia Mechtylda i 20-letni Stanisław pobrali się w Ciechanowie 26 lutego 1862 r. Po ślubie zamieszkali w Krasnosielcu, gdzie Stanisław objął stanowisko wójta gminy. Tam, w 1863 r., urodził im się pierwszy syn Izydor Wincenty. Ojciec musiał być zaangażowany w wypadki powstania styczniowego, bo został zesłany na Syberię. Spodziewająca się kolejnego dziecka Mechtylda przyjechała do Ciechanowa i zatrzymała się najprawdopodobniej u rodziców. Tu, 19 marca 1865 r. urodziła Janinę Józefę. Stanisławowi Kozłowskiemu udało się powrócić do kraju i rodzina tym razem zamieszkała w Stegnie koło Krasnosielca, gdzie w 1868 r. przyszedł na świat Mieczysław Antoni. Kolejnym miejscem zamieszkania Kozłowskich były Płoniawy w powiecie makowskim. Tu urodziły się ich kolejne dzieci: Tarsylia Leontyna w 1874 r. i Czesława Bronisława – w 1876 r.

Kozłowscy chyba do końca pozostali w Płoniawach, chociaż Mechtylda zmarła 25 czerwca 1895 r. w Młodzianowie w parafii Węgrzynowo. Sporządzający akt ks. B. Kozłowski podkreślił, że mieszkała tam czasowo, być może u któregoś z dzieci. Nie wiadomo, kiedy odszedł z tego świata jej owdowiały mąż, nie jest znany los ich dzieci. Wiadomo tylko, że córka Józefa została żoną Jana Teodora Podczaskiego, a zmarła w Nasielsku 5 maja 1950 r.

● Stanisław Karaczyński – najmłodszy syn Adama i Marianny urodził się 7 maja 1847 r. Jako młody chłopak służył w wojsku. Zwolniony ze służby, ożenił się 17 stycznia 1877 r. Jego żoną została Leopolda Elżbieta Kalinowska, urodzona 15 listopada 1852 r., córka Jana i Korduli z Grodeckich. Nie wiadomo czy przed służbą wojskową, czy po jej zakończeniu Stanisław zdobył fach kołodzieja i tym zajmował się mieszkając z rodziną w Ciechanowie. Mimo, że najmłodszy z rodzeństwa, po śmierci ojca i braci: Mateusza i Adama, to on jako męski przedstawiciel rodziny, stawał jako świadek przy różnych uroczystościach rodzinnych. Oboje małżonkowie zmarli w 1915 r. w jednodniowym odstępie czasu: Stanisław 17 lipca, a Leopolda następnego dnia.

Ich nagrobek zachował się na ciechanowskim cmentarzu przy ul. Płońskiej. Znajduje się w kwaterze III po lewej stronie wewnętrznej alejki biegnącej od strony ul. Płońskiej na wschód. Obok znajduje się okazały nagrobek rodziny Humięckich. Grób Karaczyńskich nakryty betonową płytą zdobi wysoki kuty krzyż wykonany z potrójnych listew płaskownika artystycznie połączonych ażurowym wzorem. Końce jego ramion zostały wygięte na kształt zaokrąglonych trójkątów. Na przecięciu ramion znajduje się koło, a na jego tle pasyjka. Z kątów wychodzą dodatkowo potrójne, lekko falujące promienie. Pośrodku krzyża przyczepiona jest tablica inskrypcyjna. U podstawy główne ramię jest dodatkowo wygięte w kształcie kuli. Niestety obecnie krzyż jest wyłamany z betonowej podstawy i leży na grobie.

Stanisław i Leopolda byli rodzicami siedmiorga dzieci. Córki, które urodziły się jako pierwsze, zmarły dość szybko: Stanisława Mechtylda (21 II 1878 – 25 X 1886), mając 8 lat, a Sabina (3 II 1880 – 24 XI 1880) – 9 miesięcy. Podobny los spotkał dwóch braci: Władysława (17 I 1888 – 2 VII 1890), który przeżył 2 i pół roku i Stanisława urodzonego 20 stycznia 1890 r., który żył zaledwie 8 godzin. Nieznane są losy Adama urodzonego 22 sierpnia 1881 r. i Antoniego – 9 kwietnia 1884 r. Najmłodszy Roman urodzony 30 lipca 1894 r. został urzędnikiem. Pracował jako inkasent w browarze, należał do bardo zaangażowanych członków POW, walczył w 1920 r. Ożenił się 29 stycznia 1921 r. z 21-letnią panną Zofią Wiecińską, córką Teodora i Bronisławy Marianny z Chmielińskich. Jej ojciec już nie żył. Pochodził z Makowa, był kowalem, a zmarł w 1912 r. Matka prowadziła w Ciechanowie restaurację. Roman i Zofia mieli trzech synów. Roman został aresztowany jako polski inteligent wiosną 1940 r., trafił do Dachau, gdzie został zamordowany.

Bibliografia:

Kęsik Grzegorz: Joachima Łuszczewskiego plan i rejestr pomiarowy siedzib miasta Ciechanowa z 1851 r. – Warszawa; Ciechanów, 2019, dod. Odrys siedzib miasta Ciechanowa

Korzybski Jan Kazimierz: Półwiecze Towarzystwa Miłośników Ziemi Ciechanowskiej 1957-2007. – Ciechanów, 2007

Księgi urodzeń, ślubów i zgonów parafii w woj. mazowieckim, w: https://metryki.genealodzy.pl/woj-MZ;

Lewandowski Edward: Nekropolie Ciechanowa: cmentarz parafialny przy ul. Płońskiej. – Ciechanów, 2004

Lewandowski Edward: Nekropolie Ciechanowa: cmentarz komunalny. – Ciechanów, 2006

Umińska Bogumiła: Polska Organizacja Wojskowa w obwodzie ciechanowskim. – Ciechanów, 2001

[Zapisy indeksowe metryk parafii w woj. mazowieckim], w: https://geneteka.genealodzy.pl/index.php?op=gt&lang=pol&w=07mz